BİNGÖL HALK BİLİMİ BİBLİYOGRAFYASI ÜZERİNE BİR DENEME

Abstract

Halk bilimi çalışmaları son dönemlere kadar XIX. yüzyıl Avrupa’sının tanımına göre daha çok köy ve köylü üzerine odaklanmıştı. Bilim, teknoloji ve ulaşım alanlarındaki gelişmelerin yarattığı endüstrileşme halk tanımını kökten değiştirmiş, halk biliminin inceleme alanını genişletmiş, alana yeni bir bakış açısı getirmiştir. XX. yüzyılın ikinci yarısından sonda Alan Dundes, Dan Ben-Amos gibi araştırmacıların yaptığı yeni halk tanımlamaları ile halk ve halk bilimi yeni ve özgün bir bakış açısı kazanmıştır. Yeni tanımlamalarla köy ve kentlerde çok sayıda sosyal grubun/halkın folklorunun olduğu kabul edilmiştir. Bu tanımlamalarla daralan ve kendini tekrar eden halk bilimi çalışma alanı zenginleştirilmiştir. Bu makale Bingöl halk bilimi ile ilgili yapılan çalışmaları içeren bir bibliyografya denemesidir. Bingöl halk bilimi gibi özel bir alanı kapsaması onu daha önce yapılmış benzer çalışmalardan ayırmaktadır. Bingöl halk bilimi bibliyografyasının hazırlanmasında halk biliminin doğrudan yararlandığı kaynaklarla birlikte farklı disiplinler tarafından ele alınan, geleneksel bir halk kitlesini çeşitli şekillerde inceleyen sosyo-kültürel çalışmalara da yer verilmiştir. Sonuçta Bingöl halk bilimi ile ilgili yapılan çalışmaların dar bir uzmanlık alanı içerisine sıkıştırılarak değerlendirilmeye çalışıldığı görülmüştür. Bingöl halk bilimi çalışmalarında sözlü ve yazılı kaynakların yanında elektronik ve sanal kültür ortamlarını içeren çalışmaların da yapılması gerektiği vurgulanmıştır. Türk halk bilimi köy ve köylüye odaklanan eski geleneksel bakış açısını terk etmeli, yeni kültürel alanları yeni bakış açılarıyla ve ilgili disiplinlerle işbirli içinde incelemelidir.