{"title":"MALVARLIĞINA KARŞI İŞLENEN SUÇLARIN FAİLLERİNİN SOSYAL DEĞİŞKENLER VASITASIYLA PROFİL ANALİZLERİ","authors":"Aykut Çalişkan, Tuğça Poyraz","doi":"10.28956/gbd.736164","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Matematiksel modeller araciligiyla fail profillemesini esas alan calisma, ongorusel metotlarla ortaya cikarilan tespitlerin adli bilimlerde kullanilabilecegi gerceginden yola cikarak tasarlanmistir. Calismanin temel problemi, malvarligina karsi islenen suclar ozelinde sucun aydinlatilmasinda sosyo-kulturel degiskenlerin (cinsiyet, yas, egitim duzeyi, ortalama gelir, vb.) gecerliligini test etmektedir. Sorusturma birimleri tarafindan adli vakalarda elde edilen maddi deliller haricinde mulakat sureci ile yapilan bilgi toplamalar, olayin cozumlenmesine buyuk katki saglamaktadir. Bununla beraber mulakat surecini sekillendiren detaylara dair failin sosyo-demografik ozelliklerini goz onunde bulundurarak gelistirilen modeller sayesinde sonuca gidilmesi yeni degildir, ancak Turkiye ozelinde onermeler gelistirilmesi konusunda saha calismalari oldukca kisitlidir. Bu calisma Istanbul, Ankara ve Izmir illerindeki ceza infaz kurumlarinda bulunan 154 tutuklu veya mahkumun gonulluluk esasina dayali katilimiyla gerceklestirilen nicel arastirma sonucunda suclu profillerini CHAID algoritmasini esas alarak tespit etmeyi amaclamaktadir. Yapilan karar agaci analizi sonuclarina gore; mala zarar verme, hirsizlik ve yagma (gasp) suclari ozelinde profillemeye imkân taniyan sosyo-demografik degiskenlerin ortaya cikarilmasi saglanmistir. Elde edilen sonuclarin sorusturma birimleri tarafindan dikkate alinmasi ve mikro olcekli yerel birimlere uygulanmasi sayesinde adli bilimler alaninda farkindalik olusturacagi dusunulmektedir.","PeriodicalId":266904,"journal":{"name":"Güvenlik Bilimleri Dergisi","volume":"60 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-05-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Güvenlik Bilimleri Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.28956/gbd.736164","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Matematiksel modeller araciligiyla fail profillemesini esas alan calisma, ongorusel metotlarla ortaya cikarilan tespitlerin adli bilimlerde kullanilabilecegi gerceginden yola cikarak tasarlanmistir. Calismanin temel problemi, malvarligina karsi islenen suclar ozelinde sucun aydinlatilmasinda sosyo-kulturel degiskenlerin (cinsiyet, yas, egitim duzeyi, ortalama gelir, vb.) gecerliligini test etmektedir. Sorusturma birimleri tarafindan adli vakalarda elde edilen maddi deliller haricinde mulakat sureci ile yapilan bilgi toplamalar, olayin cozumlenmesine buyuk katki saglamaktadir. Bununla beraber mulakat surecini sekillendiren detaylara dair failin sosyo-demografik ozelliklerini goz onunde bulundurarak gelistirilen modeller sayesinde sonuca gidilmesi yeni degildir, ancak Turkiye ozelinde onermeler gelistirilmesi konusunda saha calismalari oldukca kisitlidir. Bu calisma Istanbul, Ankara ve Izmir illerindeki ceza infaz kurumlarinda bulunan 154 tutuklu veya mahkumun gonulluluk esasina dayali katilimiyla gerceklestirilen nicel arastirma sonucunda suclu profillerini CHAID algoritmasini esas alarak tespit etmeyi amaclamaktadir. Yapilan karar agaci analizi sonuclarina gore; mala zarar verme, hirsizlik ve yagma (gasp) suclari ozelinde profillemeye imkân taniyan sosyo-demografik degiskenlerin ortaya cikarilmasi saglanmistir. Elde edilen sonuclarin sorusturma birimleri tarafindan dikkate alinmasi ve mikro olcekli yerel birimlere uygulanmasi sayesinde adli bilimler alaninda farkindalik olusturacagi dusunulmektedir.