The Framework of Dimensionality from Unidimensionality to Multidimensionality

Abstract

Geçmişten günümüze boyutluluk kavramı tartışılagelen bir konudur. Test puanlarının boyutluluğu hakkında en genel anlayış evrende bir testi alanlar arasındaki testle ilgili tüm farklılıkları tam olarak tanımlamak için gereken minimum boyut veya ölçülen yapıyla ilişkili istatistiksel yetenek sayısıdır. Bir testin boyutluluğu sadece test maddelerine bağlı değil aynı zamanda evrende, testi alanların maddelerle etkileşiminin sonucudur. Eğer boyutluluk değerlendirmelerinde test puanlarının beklenen boyutu güçlü çok boyutluluk gösterirse diğer bir ifadeyle bazı boyutların istatistiksel olarak bağımsız olduğu görülürse, testin kapsam alanı hala nispeten geniş olan ancak daha homojen iki veya daha fazla alana bölerek test alanının tanımını yeniden gözden geçirmek olası çözüm olabilir. Buna rağmen, birçok test planında gereklilik maddelerin mantıksal olarak birbirinden bağımsız olmasıdır. Test geliştiriciler, bazı maddeler arasında mantıksal olarak birbirine bağlı maddelerin kompleks yeteneklerin ölçülebilmesi için gerekli olduğunu düşünmektedir. Bu tarz birbirine bağımlı maddelerde test puanlarının kesinliği ve doğruluğunun sağlanabilmesi için bu maddeler tek bir madde gibi puanlanmalıdır. Eğer bu maddeler bağımsız puanlanacaksa madde kovaryansına dayanan ampirik metotlar kullanılarak bu maddelerin gerçekten bağımsız bilgi sağlayıp sağlamadığına karar verilmeli ya da en azından bazı maddeler puanlamada birleştirilmelidir. Çok boyutluluk ve tek boyutluluk ile ilgili net keskin bir ayrım olmamakla birlikte çok boyutluluğun planlanan test yapısından mı yoksa yapıdan bağımsız istenmeyen faktörlerden mi ortaya çıktığı incelenmelidir.