Amerikan ve Türk Öğretmen Adaylarının Akademik Öz-Yeterlik İnançları

Abstract

Genel öz-yeterlik algısının özel bir alanı olan akademik öz-yeterlik, öğrencinin kendisine verilen akademik bir görevi başarıyla tamamlayabileceğine olan inancını ifade etmektedir. Bu inancın güçlü olması, akademik başarı için güçlü bir yordayıcı olabilmektedir. Bu anlamda genel olarak akademik ve bilişsel ağırlıklı bir meslek olan öğretmenliğe yakın bir zamanda adım atması muhtemel olan öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlik inançlarına ilişkin verilerin elde edilmesi önemli görünmektedir. Bunun yanı sıra gelişmiş bir eğitim sistemine sahip olan ABD ile Türkiye’deki öğretmen adaylarının karşılaştırılması ise vereceği ipuçları açısından ayrıca önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, Amerikan ve Türk öğretmen adaylarının akademik öz-yeterliklerine ilişkin inançlarını karşılaştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan betimsel tarama yöntemi benimsenmiştir. Araştırmanın örneklemini; biri ABD biri de Türkiye’de olmak üzere iki büyük devlet üniversitesinin eğitim fakültelerinin farklı kademe ve bölümlerinde öğrenim gören toplam 436 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Yılmaz, Gürçay & Ekici (2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Akademik Öz-yeterlik Ölçeği (AÖÖ)” kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel istatistikler ve bağımsız t testi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak, Amerikan öğretmen adaylarının Türk öğretmen adaylarına göre daha yüksek düzeyde akademik öz-yeterlik inancına sahip oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca Amerikan kadın öğretmen adayları ile Türk kadın öğretmenleri arasında yine Amerikan öğrencilerin lehine anlamlı bir farklılık bulunurken; Amerikan erkek öğretmen adayları ile Türk erkek öğretmen adayları arasında ise anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Özellikle Türk kadın öğretmen adaylarının diğer gruplara göre akademik öz-yeterlik inanç düzeylerinin düşük olması araştırmanın sonunda tartışılmıştır.