Liczman z zamku Ogrodzieniec. Próba interpretacji

Abstract

Wśród zabytków pozyskanych w trakcie badań zamku Ogrodzieniec w 1964 r., prowadzonych pod kierownictwem ówczesnego dr. Jerzego Szydłowskiego, odkryto liczne zabytki ruchome, w tym także numizmaty. Niewątpliwie w tej kategorii zabytków na uwagę zasługuje liczman z rachmistrzem, datowany na lata osiemdziesiąte i dziewięćdziesiąte XVI w. Typologicznie ów zabytek można określić jako Mitchiner 1430/1430a. Omawiany typ, znany jako Rechenmester-Typus lub Schulpfennig, posiada na awersie przedstawienie mężczyzny za stołem w trakcie wykonywania obliczeń. Na rewersie natomiast mamy litery alfabetu ułożone w pięciu liniach. Prezentowany zabytek pochodzi z pracowni trzech Hansów Schultesów, działających w latach 1553–1612 w Norymberdze. Liczman znajdujący się obecnie w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu (nr inw. MGB/A/30/2006:3) został bez wątpienia przywieziony do Ogrodzieńca i należał do któregoś z właścicieli zamku bądź jego mieszkańców. Monety tego typu charakteryzują się bardzo bogatą symboliką i stanowią ciekawy przykład dalekosiężnych kontaktów handlowych.