Content Evaluation of Faith-Related Units in Primary School Religious Culture And Moral Knowledge Textbooks

Abstract

Sahip oldukları özellikler ders kitaplarını, konu alanı ve öğretim programının amaçlarını ayrıntılı gerçekleştiren materyaller olarak genelde eğitimde özelde din eğitiminde öne çıkarmaktadır. Ders kitaplarının eğitimde istenilen etkililiği sağlayabilmeleri, bazı niteliklere sahip olmalarını gerekli kılmaktadır. Yazılı materyallerin okunabilirlik ve tasarımla birlikte üç temel değişkeninden biri olan içerik; amaç ve kazanımların eğitsel yapılarını somut olarak ortaya koymaları, işlenişi düzenli ve hızlı sunmaları nedeniyle diğer ders kitabı özellikleri arasında ayrı bir önem taşımaktadır. DKAB öğretim programında inanç alanı, diğer alanlara temel teşkil etmesi dolayısıyla öncelikli bir önem ve konuma sahiptir. Bu özelliğine bağlı olarak öğretime konu edilmesi belli hususların dikkate alınmasını gerekli kılmaktadır. Buradan hareketle İDKAB ders kitaplarının ilgili üniteleri çalışmaya örneklem olarak seçilmiş ve bu üniteler bağlamında içerik özelliklerinin bilimsel ilkelere ve öğretim programına uygunluk düzeyi incelenmiştir. Nitel araştırma özelliğinde planlanan çalışmada veriler, içerik analizi yöntemi ve bu amaçla hazırlanan değerlendirme aracı yardımıyla elde edilmiştir. Ulaşılan veriler, oluşturulan uygunluk düzeyi ölçeği çerçevesinde değerlendirilmiştir. Çalışma sonunda ders kitaplarının değerlendirme aracından aldıkları toplam puanların yüksek ve uygunluk derecelerinin her kitap için olumlu düzeyde olduğu görülmüştür. Ancak maddeler bazında bu olumlu sonuçlar devam etmemiş, amaç ve kazanımlar ile ders kitabı hazırlama ilkelerine riayet konusunda öğretim programına uygunluk sağlanamamıştır. Bu durum İDKAB ders kitaplarında, inanç üniteleri örnekleminde, öğretim programı ders kitabı uyumunun gerçekleştirilemediğini düşündürmüştür. Aynı husus mantıki tutarlık ile ayet hadislerde düşünmeye yönlendirmede de dikkat çekmiştir. Ders kitaplarında son yıllarda görülen olumlu değişimin devamı ve bir materyal olarak istenen nitelikleri en üst düzeyde gerçekleştirebilmeleri için farklı çalışmalarla desteklenmeleri gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın problemleri çerçevesinde içerik özelliklerinde sınıf ve kitaplar bazında yapılan karşılaştırmalar, melek ve ahiret inancı ile kader inancı gibi soyut ve ilahiyat alanında tartışmalı konuların somut olarak işlenişe konu edilmelerinin disiplinler arası çalışmaları gerekli kıldığı kanaatine ulaştırmıştır.