II. DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA KARADENİZ’DE ALINAN EKONOMİK ÖNLEMLER

Abstract

II. Dünya Savaşı yıllarında, tüm Türkiye’de olduğu gibi Karadeniz bölgesinde de askere alımların artması işgücünü ve üretimi düşürmüştü. Üretimin azalmasıyla tüketim maddelerinde pahalılık baş göstermiştir. Buna bağlı olarak stokçuluk ve karaborsacılık gibi nedenlerden dolayı tüketim maddelerini bulmakta güçlük çekilmiştir. Üretim-tüketim dağıtım işleri için Milli Korunma Kanunu Ocak 1940 çıkartılarak devlet kontrolüne alınmıştır. Devletin, zaruri ihtiyaçlarını karşılamak için zaten ekonomik durumu kötü olan, halktan yeni vergiler almaya başlamasıyla halkın durumu daha da kötüleşmiştir. Özellikle köylülerin durumu savaş zamanında açlık sınırına kadar dayanmıştır. Üretimin düşmesiyle birlikte ortaya çıkan iaşe sorunu, özellikle ekmek meselesi, devlet tarafından kontrol altına alınmaya çalışılsa da Türkiye genelinde olduğu gibi Karadeniz bölgesinde de birçok aksaklık yaşanmıştır. Diğer taraftan Varlık Vergisi’nin yürürlüğe girmiş ve Karadeniz’de de uygulanmaya başlamıştır. Eylül 1943’te ise Toprak Mahsulleri Vergisi yürürlüğe girmiştir. II. Dünya Savaşı yıllarında alınan bütün ekonomi alanındaki tedbirler Giresun, Trabzon ve Rize gibi Karadeniz’in en önemli şehirlerinde de uygulanmıştır.