The Relational Personalism of Joseph Ratzinger/Benedict XVI

Abstract

Personalizm relacyjny Josepha Ratzingera polega na przekroczeniu liczby pojedynczej w pojęciu osoby. Istnienie osoby wskazuje na drugą osobę, inną osobę, bowiem osoba jest kimś w relacji z drugą osobą. Joseph Ratzinger dostrzega dwa ważne okresy w kształtowaniu się pojęcia osoby w teologii. Pierwszy okres to przejście od substancji do subsystencji. Drugi okres to przejście od subsystencji do relacji – zatem osoba to nie tylko samoistność, ale samoistność relacyjna. Dla Ratzingera ważna była książka Theodora Steinbüchela (1888–1949) Przełom w myśleniu (Der Umbruch des Denkens, Regensburg 1936), która wprowadziła go w myślenie personalistyczne. Benedykt XVI przeciwstawia się indywidualistycznie pojmowanemu zbawieniu, podkreślając kategorię relacji (Spe salvi, nr 27). Personalizm relacyjny w teologii społecznej stanowi złoty most pomiędzy indywidualizmem a kolektywizmem. Według Josepha Ratzingera stworzenie człowieka na obraz i podobieństwo Boga oznacza, że osoba ludzka jako subsystencja w relacji jest ukonstytuowana w relacji do Boga i bliźnich.