İMÂMİYYE ŞÎASI’NDA MÜRSEL HADİS VE HÜCCİYET DEĞERİ

Abstract

Şîa’nın mürsel hadisi tanımlarken iki farklı tanım yaptığı görülmektedir. Bunlardan ilki geniş kapsamlı bir tanımlama olup senedinde inkıta bulunan bütün hadisleri içine almaktadır. Hatta “an raculin” gibi senedde ismi açıkça zikredilmeyen ve hadis usulünde mübhem olarak isimlendirilen hadislerin de Şîa’da mürsel kavramı altında değerlendirildiği söylenebilir. Diğer tanımlama ise dar kapsamlı olup tabiînin kendisiyle Hz. Peygamber arasında yer alan vasıtaları atlayıp hadisi doğrudan Hz. Peygamber’e nispet etmesi şeklindedir. Şîa nezdinde mürsel hadisin hücciyet değerine bakıldığında bu konuda farklı yaklaşımların olduğu göze çarpmaktadır. Mürsel hadisin hüccet olarak kullanılıp kullanılamayacağı daha çok usûl âlimlerini ilgilendiren bir konudur. Bu nedenle de çalışmamızda daha çok usûl âlimlerinin mürsel hadisin hücciyeti noktasında öne sürmüş oldukları argümanlar ele alınmıştır. Kimi âlimler mürsel hadisin mutlak anlamda delil olarak kullanılabileceğini söylerken kimilerinin ise sahabe mürseli de dâhil mürsel hadislerin mutlak anlamda reddedilmesi gerektiğini beyan ettikleri görülmektedir. Ayrıca sadece sika kimselerden irsal bulunduğu bilenen kimselerin mürsel rivayetlerinin kabul edilebileceğini dile getirenler de bulunmaktadır. Mürsel hadisin hücciyet değeriyle ilgili farklı bir takım görüşlerin de olduğu ayrıca belirtilmelidir. Çalışmamızda Şîa’nın mürsel hadis yaklaşımı ele alınmakta mürsel hadisin kabulü veya reddi hususunda Şiî âlimlerin öne sürmüş oldukları argümanlar sorgulanmaktadır.