Orta Sınıf Yaşam Normları ve Tüketim Alışkanlıklarının İzmir İnönü Caddesi Üzerinden İncelenmesi

Abstract

Günümüz toplum yapısında başlı başına bir ihtiyaca dönüşen ‘tüketim’ olgusu nesnelerin, mekanların ve diğer her şeyin kimlik yaratma kaygısıyla, gösterge ve sembollerle var olmasına yol açmıştır. Kapitalist sistemin yarattığı bu durum en çok kentlerde yaşayan orta sınıfı etkilemiştir. Bu çalışma, orta sınıf yaşam standartlarının ve tüketim alışkanlıklarının İzmir İnönü Caddesi’nde yaşayanlar üzerinden tartışılmasını hedeflemektedir. Makalenin ana tartışması İzmir İnönü Caddesi’nde on yılı aşkın süredir yaşayan dokuz farklı katılımcı üzerinden geliştirilmiştir. Çalışma kapsamında İzmir İnönü Caddesi’nin geniş bir orta sınıfı barındırdığı öngörülmüştür. Katılımcıların yaşam tarzı ve tüketim alışkanlıklarına ilişkin standartları konut standartları, gündelik yaşam ve boş zaman aktiviteleri, arzular ve mekansal nitelikler üzerinden saptanmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında orta sınıf standartlarına ilişkin arzular nesne-birey, konut-birey ve yer-birey ilişkisi üzerinden değerlendirilmiştir. Katılımcılarla yapılan görüşmeler sonucunda, cadde üzerinde yaşayanların birbirine benzer konut standartları, yaşam tarzları, boş zaman aktiviteleri ve arzuları olduğu saptanmıştır. Çalışmanın sonucuna göre bireyler belli standartlara sahip oldukları için memnuniyet ifade etseler de kullanılan nesneler, yaşanılan mekanlar ve tüketilen mekanlar üzerinden standartları aşmayı ve kimlik yaratmayı istemektedirler. Bireyler nesneler ve tüketilen mekanlar üzerinden çeşitlilik, yenilik ve markalaşmayı; yaşanılan mekanlar üzerinden ise farklı türdeki yaşam alanlarını arzulamaktadırlar. Tüketilen nesneler ve mekanlar açısından stil arayışı içindedirler. Stil ve zevk arayışı orta sınıfın standartlarını ve kültürel yenilenme duygusunu sürdürme arzusudur. Ancak katılımcıların yaşadıkları konut açısından belli bir memnuniyet bildirdikleri halde değiştirmek istemeleri, orta sınıfı aşmak isteği olarak değerlendirilmektedir.