Birinci Dünya Savaşı’nda Yahudi Spira Ailesi: Casusluktan Siyon Katır Birliğine Osmanlı Karşıtı Faaliyetleri

Abstract

20. yüzyılda dünyada yaşanan gelişmeler siyonizm akımının güç ve taraftar kazanmasını sağlamakla birlikte siyonistlerin var güçleriyle Filistin’e yönelmelerine de neden olmuştur. Osmanlı Yahudi toplumunun bir kısmını etkisi altına alan bu akım sadece teorik bir bilgi değil aynı zamanda uygulamaya dönüşen bir ideoloji hâline de dönüşmüştür. Bu akıma mensup Yahudiler, birçok alanda olduğu gibi casusluk faaliyetleri yürüterek Yahudi Devleti’nin kurulmasına gayret göstermişlerdir. Bu çerçevede Filistin’de bulunan casus Spira Ailesi’nin faaliyetleri önem arz etmektedir. Almanya’dan Osmanlı Lahey Sefareti’ne gönderilen bir mektupla deşifre edilen Spira Ailesi, Filistin’de siyonizm lehine siyasi, ekonomik ve toplumsal olduğu kadar askeri faaliyetlerde de bulunmuştur. Ne var ki bu faaliyet sahası Filistin ile sınırlı kalmamış, Almanya, İngiltere ve Hollanda’ya da yayılmıştır. Zamansal olarak Birinci Dünya Savaşı’ndan önce casusluk faaliyetlerine başlayan Spira Ailesi, savaş boyunca aktif durumda kalmıştır. Bu faaliyetlerinin 1918 yılı Mart ayına kadar sürdüğü ve bu tarihlerde 4. Ordu’ya bağlı istihbarat birimlerinin operasyonu ile ailenin etkisiz hale getirildiği anlaşılmıştır. Bu çalışmada Birinci Dünya Savaşı sürecinde Osmanlı Devleti’nde ve farklı ülkelerde organize olan Spira Ailesi’nin casusluk faaliyetleri Osmanlı arşiv vesikaları ışığında incelenmiştir.