DETERMINATION OF NON-MEDICAL HELP-SEEKING BEHAVIORS AND DRUG ADHERENCE LEVELS OF PATIENTS WITH CHRONIC MENTAL DISORDERS

Abstract

Amaç Bu araştırma kronik ruhsal bozukluğu olan hastaların tıp dışı yardım arama davranışları ve ilaç uyum düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem Bu araştırma tanımlayıcı türde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Erzurum ilinde bulunan bir hastanenin Psikiyatri Polikliniği’ne kronik ruhsal bozukluk tanısı ile başvuran ya da başvurduğunda yeni tanı alan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 191 hasta oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu, Tıp Dışı Yardım Arama Davranışı Bilgi Formu ve Tıbbi Tedaviye Uyum Oranı Ölçeği (TTUOÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde ki-kare testi, T-testi, varyans analizi kullanılmıştır. Bulgular Araştırmamızda hastaların %79,6’sının tıp dışı yardım aradığı, %86,4’ünün hastalık belirtileri ortaya çıkınca ilk olarak hekime başvurduğu ve %73,3’ünün hekim dışı başvurularda ilk başvurdukları kişinin dini unvanı kullanan kişi (hoca) olduğu bulunmuştur. Hekim dışı başvurulan yerde hastaya tanı koymak için uygulanan yöntem %78,5 oranında dua ve muska olarak bulunmuştur. Kronik ruhsal bozukluğu olan hastaların, cinsiyet, yaş, medeni durum, yaşanılan yer, eğitim durumu, çalışma durumu ve gelir düzeyi ile tıp dışı yardım arama davranışlarının istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir. Kronik ruhsal bozukluğu olan hastaların- Tıbbi Tedaviye Uyum Oranı Ölçeği puan ortalamasının 14,61±2,39 olduğu saptanmıştır. Sonuç Kronik ruhsal bozukluğu olan hastaların tıp dışı yardım arama davranışları ilaç uyum düzeylerini olumsuz etkilemektedir. Bu sonuç doğrultusunda psikiyatri hemşirelerinin ilaç uyumu konusunda eğitici rolde olması, hastaların bilgi birikimlerini arttırmaya ve aynı zamanda tıp dışı yardım arama davranışlarını değerlendirmeye yönelik girişimlerde bulunması önerilebilir.