MEDİNETÜ’L-FÂZILA EKSENİNDE DEVLET/UTOPİA TOPLUM TASARISI

Abstract

Hakikatte var olmayan (Antik Yunancada) “ou” ve şehir, mekân anlamında ‘‘topos‘’ sözcüklerinin birleşiminden meydana gelmekle birlikte, ‘iyi’ manasında ‘eu’ ile “o yer” manasında “topos’un” birleşiminden meydana gelen ‘iyi yer’ anlamında “eutopia” sözcüğüne de atıfta bulunulmaktadır”. Utopia, kelimesini literatüre kazandıran More’un eseri birçok filozofun düşünce dünyasına götürmüştür. Başta Platon’un Devlet eserine götürmüştür. Platon’un meşhur kitabı Thomas More’u etkilemekle birlikte kendisinden sonra gelen birçok düşünürü de etkilemiştir. İslâm medeniyetinde bu ideal düzene örnek başta el-Medinetü’l-Fâzıla eseri filozof Fârâbî’nin edebi ve siyasi kavramlar olarak günümüze ulaşmıştır. Yeni bir mekân hayaliyle yola çıkan bu idealist eserlerde başlangıç noktası adâlet, ideal bir devlet ve toplum düşüncesi ile elde bulunmayan şeylerin bir betimlemesi yapılmaktadır. Reformist bakış açısı ile düşünürün dönemine farkında olarak yeniliğe yüzünü çevirmiş olması Devlet’in ütopyalar için biri, alışılagelmiş yaşam şartlarından daha güzelini gördüğü zaman bunu kabul etmeyebilir. Çünkü güneşi ilk defa görmüş biri ışığa çok zor çıkar ve çıkınca uzun süre güneşe alışmakta zorluk çeker.