Harezmşah-Moğol İlişkilerinin Bozulması ve Sonrasında Harezmşahların Moğol Saldırılarına Karşı Gösterdiği Önemli Bir Direniş: Hocend Savunması ve Timur Melik

Abstract

Moğol İstilası Türk ve İslâm coğrafyasında etkisi yüzyıllar süren ve tarihin hafızasında bugün bile canlılığını koruyan büyük bir yıkımdır. Sultan Alâeddin Muhammed’in yanlış savaş stratejilerine rağmen Harezmşahlar Devleti’nin uhdesinde bulunan şehirlerin tamamına yakının Moğolların saldırılarına karşı topyekün bir mücadele sergilemeleri takdire şayandır. İşte bu direniş örneklerinden biri de şüphesiz Seyhun Nehri kıyısında bulunan Hocend şehrinin savunmasıdır. Şehrin emiri Timur Melik’in az sayıda askeri ile yaptığı savunma ve son ana kadar verdiği mücadeleyle çok kısa süreliğine de olsa Moğolları durdurmuştur. Fakat bu durumTürk ve İslâm coğrafyasında meydana gelen ağır tahribatı engellemeye yetmedi. Timur Melik’in gösterdiği kahramanlık ve Hocend şehrini müdafaa etmesi Harezmşahlar Devleti’nin sınırları içerisinde yer alan şehirlerin Moğollara kolay kolay teslim olmadıklarının da açık bir delilidir. Çalışmamızda bu direnişin detayları ve Timur Melik’in hayatı hakkında kaynaklarda yer alan bilgiler ışığında değerlendirmeler yapılacaktır.