BÜVEYHÎ ESARETİNDEKİ ABBÂSÎ HALİFELERİNİN OTORİTELERİNİ VE SÜNNÎLİĞİ GÜÇLENDİRME ÇABALARI

Abstract

Abbâsîler, 750-1258 yılları arasında tarih sahnesinde yer alarak siyasi, dini, ekonomik ve içtimâi önemli gelişmelerin yaşanmasını sağlamıştır. Devletin bir asra yakın süresi halife Kâdir-Billâh ve Kâim-Biemrillah döneminde geçmiştir. Baba-oğul olan bu halifelerin iktidarı, Büveyhîlerin 334/945 yılında hilafet merkezi olan Bağdat’ı ele geçirmesi ile başlayan ve 110 yıl devam eden hükümranlığı dönemi içerisinde olması dolayısıyla ayrı bir öneme sahip olmuştur. Bununla birlikte Şiî hâkimiyetini kırma, hilafetin otoritesini ve Sünnîliği güçlendirme çabaları, İslâm tarihi açısından önemli görülmüştür. İç ve dış siyaset bakımından esaret altında olan hilafet otoritesinin güçlendirilmesi amacıyla sürdürülen politikalar, Sünnî siyaseti açısından araştırılması gereken bir husus olmuştur. Ayrıca Kâdir-Billâh ve Kâim-Biemrillah’ın hilafet yıllarının, Abbâsî siyasi tarihinde gerileme dönemi diye ifade edilen bir süreç içerisinde yer alması dolayısıyla uyguladıkları stratejik siyasetin, devletin dağılmasını da geciktirdiği söylenebilir. Bu çalışmada; Büveyhîlerin yaklaşık yüzyıl Abbasî iktidarına hükmettiği bir dönemde yönetimde olan Kâdir-Billâh ve oğlu Kâim-Biemrillah’ın izlediği politika sayesinde hilafet otoritesini ve Sünnîliği güçlendirme çabaları değerlendirilecektir.