TARİHİ YAPILARIN GELENEKSEL SOKAK DOKUSUNU ŞEKİLLENDİRMESİ: SAFRANBOLU ESKİ ÇARŞI ÖRNEĞİ

Fırat Üniversitesi sosyal bilimler dergisi Pub Date : 2024-05-20 DOI:10.18069/firatsbed.1465083

Mustafa Haki Eraslan, Mehmet Mutlu

{"title":"TARİHİ YAPILARIN GELENEKSEL SOKAK DOKUSUNU ŞEKİLLENDİRMESİ: SAFRANBOLU ESKİ ÇARŞI ÖRNEĞİ","authors":"Mustafa Haki Eraslan, Mehmet Mutlu","doi":"10.18069/firatsbed.1465083","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Osmanlı şehircilik anlayışında mahalleler büyük önem taşır. Mahalleleri meydana getiren sokaklar, bireylerin bir arada yaşama anlayışıyla inşa ettikleri yapılardan meydana gelen, çoğunlukla her iki tarafı da yapılarla sınırlanmış ve kentsel dokuyu oluşturan bir kent bileşenidir. Sokakların oluşumunda fiziksel etkenlerin yanı sıra, sosyokültürel etkenler de rol oynamaktadır. Fiziksel etkenler arasında başta arazi yapısı olmak üzere yapıların türleri, biçimleri, kat yükseklikleri, araziye yerleşimleri, kullanılan malzemeler, ulaşım ve etkileşim ağı gibi faktörler yer alır. Sosyokültürel etkenler arasında ise bölge halkının yaşam biçimi, komşuluk ilişkileri, mahremiyet gibi özellikler bulunur. Safranbolu, Osmanlı geleneksel sivil mimarisinin çok iyi korunduğu, UNESCO Dünya Miras Kenti kimliği taşıyan önemli bir yerleşim alanıdır. Bu nedenle Safranbolu sokaklarında Osmanlı şehircilik anlayışının özgün durumunu tüm yönleriyle izlemek mümkündür. Öte yandan Safranbolu evlerinin kendine özgü detayları, sokağa yansıyan taraflarıyla sokağı da özgün hale getirir. Bu çalışmada, geleneksel dokularda sokakları oluşturan fiziki etmenler ve bu etmenlerin ardındaki sosyokültürel değerlerin, Safranbolu’nun, Çarşı bölgesindeki geleneksel sokakları üzerinde değerlendirilerek ortaya konulması hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında sokakta bulunan mimari örneklerden başta konutlar olmak üzere, sokağa karakterini veren fiziksel etkenler Safranbolu geleneksel dokusundan örneklerle incelenmiştir. Aynı zamanda yerele özgü uygulamaların sokağa fiziki ve sosyal etkileri değerlendirilmiştir.","PeriodicalId":474800,"journal":{"name":"Fırat Üniversitesi sosyal bilimler dergisi","volume":"14 9","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-05-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Fırat Üniversitesi sosyal bilimler dergisi","FirstCategoryId":"0","ListUrlMain":"https://doi.org/10.18069/firatsbed.1465083","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Osmanlı şehircilik anlayışında mahalleler büyük önem taşır. Mahalleleri meydana getiren sokaklar, bireylerin bir arada yaşama anlayışıyla inşa ettikleri yapılardan meydana gelen, çoğunlukla her iki tarafı da yapılarla sınırlanmış ve kentsel dokuyu oluşturan bir kent bileşenidir. Sokakların oluşumunda fiziksel etkenlerin yanı sıra, sosyokültürel etkenler de rol oynamaktadır. Fiziksel etkenler arasında başta arazi yapısı olmak üzere yapıların türleri, biçimleri, kat yükseklikleri, araziye yerleşimleri, kullanılan malzemeler, ulaşım ve etkileşim ağı gibi faktörler yer alır. Sosyokültürel etkenler arasında ise bölge halkının yaşam biçimi, komşuluk ilişkileri, mahremiyet gibi özellikler bulunur. Safranbolu, Osmanlı geleneksel sivil mimarisinin çok iyi korunduğu, UNESCO Dünya Miras Kenti kimliği taşıyan önemli bir yerleşim alanıdır. Bu nedenle Safranbolu sokaklarında Osmanlı şehircilik anlayışının özgün durumunu tüm yönleriyle izlemek mümkündür. Öte yandan Safranbolu evlerinin kendine özgü detayları, sokağa yansıyan taraflarıyla sokağı da özgün hale getirir. Bu çalışmada, geleneksel dokularda sokakları oluşturan fiziki etmenler ve bu etmenlerin ardındaki sosyokültürel değerlerin, Safranbolu’nun, Çarşı bölgesindeki geleneksel sokakları üzerinde değerlendirilerek ortaya konulması hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında sokakta bulunan mimari örneklerden başta konutlar olmak üzere, sokağa karakterini veren fiziksel etkenler Safranbolu geleneksel dokusundan örneklerle incelenmiştir. Aynı zamanda yerele özgü uygulamaların sokağa fiziki ve sosyal etkileri değerlendirilmiştir.

查看原文

微信好友朋友圈 QQ好友复制链接

本刊更多论文

塑造历史建筑的传统街道肌理：萨夫兰博卢老集市实例

街区在奥斯曼城市化中具有重要意义。构成街区的街道是城市的组成部分，由个人出于共同生活的考虑而建造的建筑物组成，大多以两侧的建筑物为界，形成城市结构。除了物理因素，社会文化因素也在街道的形成过程中发挥作用。物理因素包括土地结构、类型、形式、层高、在土地上的位置、使用的材料、交通和互动网络等因素。社会文化因素包括该地区人们的生活方式、邻里关系和隐私。萨夫兰博卢是一个重要的居住区，这里的奥斯曼传统民用建筑保存完好，具有联合国教科文组织世界遗产城市的特征。因此，在萨夫兰博卢的街道上，可以看到奥斯曼城市建筑的方方面面。另一方面，萨夫兰博卢房屋的独特细节也使街道与众不同，它们在街道上交相辉映。本研究旨在通过对巴扎地区萨夫兰博卢传统街道的评估，揭示形成传统纹理街道的物理因素以及这些因素背后的社会文化价值。在研究范围内，通过萨夫兰博卢传统纹理的实例，考察了赋予街道特征的物理因素，特别是街道上建筑实例中的房屋。同时，还评估了当地特定应用对街道的物理和社会影响。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文去求助

来源期刊

Fırat Üniversitesi sosyal bilimler dergisi

自引率

0.00%

发文量