Türkiye’de Zorunlu Göç ve Toplumsal Cinsiyet

Abstract

Yerinden edilme süreçlerinin uzun yıllara yayılması ve artan sayıda nüfusu etkilemesi ile beraber, 1980'lerde mülteci çalışmaları ve zorunlu göç çalışmaları bilimsel bir alan olarak ortaya çıkmıştır.  Aynı zamanlarda, kalkınma alanındaki feminist yaklaşımlar, toplumsal cinsiyeti analitik bir mercek olarak dikkate alan araştırmaların azlığına dikkat çekmiştir. Halen süregelen tartışmada en büyük eleştirilerinden biri zorunlu göç alanında kanıta dayalı politika yapımını bilgilendirecek cinsiyet ve yaşa dayalı verilerin eksikliğidir. Türkiye, Suriye savaşının ardından dünyanın en yüksek mülteci alıcı ülkesi olduğundan; bir yandan Türkiye'ye yönelen mülteci nüfus üzerine yapılan araştırmalar katlanarak artmaktadır. Diğer yandan ise, uluslararası literatürdeki eleştirileri takiben, Türkiye bağlamındaki çalışmalarda zorla yerinden olmanın nedenlerini, deneyimlerini ve sonuçlarını açıklamada cinsiyet perspektifinin eksikliğini vurgulanmaktadır. Uluslararası ve Türkiye merkezli literatürle diyalog içinde olan bu makale; mevcut raporları ve istatistikleri gözden geçirir, toplumsal cinsiyete dayalı veriler üzerinden bir derleme yapar. Makale, Türkiye'deki mülteci nüfus için elde olan verinin, toplumsal cinsiyet çıktılarını ele alırken, cinsiyet bazlı verilerin eksikliğini ve bu verilere duyulan ihtiyacı ortaya koymaktadır.