Farklı göç deneyimleri, ortak çaresizlik üzerine bir yorum: Masanın Altında

Abstract

Bu çalışma göç olgusunun insana yansıyan evrensel özelliklerini tiyatro sanatı aracılığıyla görünür kılan bir tiyatro oyununu ve yazıldıktan yirmi iki yıl sonra başka bir kültürde yorumlanmasını incelemektedir. Fransız karikatürist, senarist, roman ve öykü yazarı, afiş ve sahne tasarımcısı Roland Topor’un 1994’te yazdığı Masanın Altında, yazarının bizzat yaşamadığı fakat ailesinin maruz kaldığı göç deneyiminin izlerini taşımaktadır. Bu oyunda göçmenlere karşı olumsuz önyargılara sahip bencil Parisli burjuvalar, evrensel değerlere bağlı ve empati becerisi yüksek, önyargısız yoksul bir entelektüel ile müşfik, dürüst ve iyi kalpli göçmenler ele alınmıştır. 1994’te yazılan bu oyun 2016’da ve bu çalışmanın kaleme alındığı 2022’de, göçün evrensel özellikler göstermesi nedeniyle güncelliğini korumaktadır. Topor’un 14 epizot olarak yazılmış metni 7 bölüme dönüştürülmüş, orijinal metindeki 5 oyun kişisine ek olarak 11 kişilik koro ile şarkılı ve danslı 8 bölüm eklenmiştir. Çalışmada göç imgesine ve göçmenlerin insanlık dışı koşullarda yaşamak zorunda kalışlarına dair acı bir alayla eleştiri getiren metnin 2016 yılındaki yorumu ayrıntılı olarak sunulmuştur.