Türk Diasporasında Vatandaşlık Bilinci: Yasal ve Politik Bağlam

Bu calismada, Turk diasporasinin Turk vatandasligina sahip olmasinin iki acidan onemli oldugu vurgulanmaktadir. Ilk olarak, Turkiye’nin diaspora politikalari baglaminda, Turk diasporasinin oznelerinin (vatandas, soydas, akraba topluluk, vb.) icerisinde yurt disinda yasayan Turk vatandaslarinin, Turk vatandasligi statusunun etkisiyle Turkiye’de bircok hakka sahip oldugu gorulmektedir. Bu durum, Turkiye Cumhuriyeti Anayasasi’nda (m.66) yapilan Turk taniminin Turk vatandasligi ile iliskilendirilmesinin de dogal bir sonucudur. Ikinci olarak ise Turk vatandasligi, ozellikle Avrupa Birligi (AB) uyesi devletlerde yasayan Turkler icin Turkiye-AB ortaklik hukuku baglaminda onemli yasal haklar getirmektedir. Bu noktada, Avrupa Birligi Adalet Divani’nin (ABAD) calisma kapsaminda incelenen kararlari da bu haklara iliskin onemli bir yasal zemin olusturmaktadir. Calisma, uc arastirma yontemi uzerinden kurgulanmistir. Ilk olarak, Turkiye’nin Turk diasporasina iliskin politikalari cozumlenmistir. Bu cozumleme (i) literatur incelemesi, (ii) Turk hukukun incelenmesi, (iii) Turkiye’nin ilgili kurumlarinin uygulamalarinin incelenmesi ile yapilmistir. Ikinci olarak, Turk vatandaslarinin, Turkiye-AB ortaklik hukuku ile ortaya konan haklarinin yasal arka planina odaklanilmistir. Ucuncu ve son olarak da Turk vatandaslarinin AB uyesi devletlerle iliskilerindeki guncel gelismeleri ve ortaya cikan tartismali durumlari yorumlamasi ve baglayici hukumler icermesi nedeniyle son donemde verilen ABAD kararlari incelenmistir. Arastirmanin sonucu olarak, Turk vatandasliginin, Turk diasporasina (yurt disinda yasayan Turklerin) hem Turkiye ile hem de yasadiklari ulkelerle iliskilerinde onemli haklar, kazanimlar ve ayricaliklar getiren bir yasal arac oldugu tespit edilmistir.