Bişr b. el-Mu‘temir’in Sahifesinde Nakdî ve Belâğî Fikirler

Bişr b. Mu‘temir’in Mutezilî kimliğine dair araştırmaların yanında onun belâgata ilişkin çalışmalarını konu edinen araştırmalar da vardır. Ancak Bişr’in meşhur Sahifesi’nde zikrettiği belâğî ve nakdî/eleştirel düşüncelerini ve bunların Arap dili belâgatı ve tenkidine etkisini inceleyen araştırmalar azdır. Bu bağlamda analitik bir yöntem takip edilerek kaleme alınan bu makalede Sahife’de geçen en önemli belâğî ve eleştirel problemler ve bu problemlerin belâgat ve tenkit ilmine etkisi merkeze alınmıştır. Buna göre Bişr sahifesinde birçok belâğî ve eleştirel fikri zikretmiştir. Sahife de ortaya koyduğu düşünceleri kendisinden sonra gelen Arap edebiyatçılarına ilham kaynağı olmuştur. Onun bu düşüncelerinden istifade eden belâgat âlimleri bunları daha da geliştirmişlerdir. Dolayısıyla Arap dili belâgatı ve tenkidinin birçok temeli Bişr’e dayanmaktadır.