İletişim Bozuklukları Bağlamında Erken Okuryazarlık Becerileri Üzerine Genel Bir Bakış: Geleneksel Derleme

Amaç: Bu çalışmada, iletişim bozuklukları bağlamında erken okuryazarlık becerilerinin incelenmesine yönelik güncel bilgilerin sentezlenmesi amaçlanmıştır. Böylece hem araştırma hem de uygulama alanlarında iletişim bozuklukları bağlamında erken okuryazarlık becerilerine dikkat çekilmesi sağlanacaktır. Yöntem: Çalışmada geleneksel derleme yöntemi kullanılmıştır. İnceleme kapsamında dil, konuşma ve işitme alanlarında sorun yaşayan çocukların erken okuryazarlık becerilerinin değerlendirilmesine ilişkin alan yazın taraması gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Yapılan incelemeler sonucunda, gelişimsel dil bozukluğu, konuşma sesi bozukluğu, kekemelik ve konuşma apraksisi gibi çeşitli dil ve konuşma bozukluklarına sahip çocukların erken okuryazarlık becerilerinin farklı bileşenlerinde risk altında oldukları görülmüştür. Hem dil hem de konuşma becerilerinde sorun yaşayan çocukların ise sadece konuşma bozukluğu yaşayan veya tipik dil-konuşma gelişimi gösteren akranlarına kıyasla erken okuryazarlık becerileri açısında daha çok risk altında olduklarına ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Ayrıca işitme kayıplı çocukların dil bilgisel gelişim açısından normal işiten akranlarına kıyasla daha yüksek bir hata oranı ve daha farklı bir biçimbirim edinme sırası sergileyebildiklerine dair kanıt temellerine rastlanmıştır. Bunlarla birlikte, işitme kayıplı çocukların işitsel sinyallere eksik veya bozulmuş erişime sahip olmaları neticesinde fonolojik farkındalık becerilerinde güçlükler yaşadıkları görülmüştür. Sonuç ve Öneriler: Sonuç olarak, erken okuryazarlık becerilerinin ileri dönemdeki okuma performansı üzerindeki öngörücü rolü göz önüne alınınca bu konudaki eksikliklerin erken dönemde tespit edilmesinin, iletişim bozukluğu yaşayan çocukların olası akademik güçlüklerini en aza indirebilmek açısından oldukça önemli olduğu söylenebilir. İletişim bozukluğu olan çocukların erken okuryazarlık becerileri açısından erken dönemden itibaren değerlendirilmeleri ve desteklenmeleri önerilmektedir.