Kontinuitet zaštite oštećenog krivičnim djelom u sistemu krivičnog i građanskog pravosuđa

Predmetni rad problematizira pitanje kontinuiteta zaštite oštećenog krivičnim djelom u sistemu krivičnog i građanskog pravosuđa. Viktimološki promatrano, položaj oštećenog krivičnim djelom primarno se razmatra u domenu krivičnog pravosuđa. Međutim, u situacijama kada je određeni događaj istovremeno i krivičnopravno i građanskopravno relevantan, pitanje zaštite oštećenog krivičnim djelom potrebno je, osim u sistemu krivičnog pravosuđa, promatrati i u sistemu građanskog pravosuđa. S tim u vezi javila se potreba za proširenjem mjera zaštite oštećenog u krivičnom postupku i na naknadni parnični postupak, kako bi se osigurao kontinuitet zaštite, ali i kako zaštita pružena u krivičnom postupku ne bi izgubila svoj smisao u naknadnom parničnom postupku. Najpotpuniji vid zaštite oštećenog u krivičnom postupku predstavlja mjera zaštite identiteta tokom, pa čak i određeni period po okončanju postupka. Upravo u nastojanju da se osigura istovjetna zaštita i u kasnijem parničnom postupku, odnosno prevenira sekundarna viktimizacija oštećenog, došlo je do promišljanja o preslikavanju mjere zaštite identiteta u građansko pravosuđe. U svjetlu navedenog, pitanje zaštite oštećenog prevazilazi granice krivičnog pravosuđa, time prerastajući u zajednički interes krivičnog i građanskog pravosuđa. Zakonom o dopunama Zakona o parničnom postupku pred Sudom Bosne i Hercegovine iz 2021. godine prvi put su na našim prostorima, pa čak i šire, u građanskom pravosuđu parničnim zakonodavstvom implementirane odredbe o zaštiti identiteta oštećenog krivičnim djelom. Tako je ustanovljen posebni postupak u parnicama povodom ostvarivanja prava lica kojima su određene mjere u cilju zaštite identiteta. Stoga okosnicu izlaganja predmetnog rada čini ovaj posebni postupak, ali i širi kontekst položaja i zaštite oštećenog krivičnim djelom u sistemu krivičnog i građanskog pravosuđa, tako objedinjujući krivičnopravna, viktimološka, kao i građanskopravna promatranja.