{"title":"1989 年过渡期后波兰和美国莱姆科人的社会政治活动","authors":"Arkadiusz Tyda","doi":"10.24917/20813333.29.6","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"W okresie komunizmu społeczność łemkowska nie posiadała w Polsce odrębnej organizacji etnicznej. W USA Łemkowie mogli bez przeszkód prowadzić działalność społeczną i polityczną. Jeszcze przed II wojną światową powstały dwie ważne organizacje: rusofilska Łemko-Sojuz i Ukrainofilska Organizacja Obrony Łemkowszczyzny w Ameryce. Transformacja społeczno-polityczna zapoczątkowana wyborami z czerwca 1989 r. zmieniła sytuację mniejszości narodowych i etnicznych. Okres transformacji ustrojowej w Polsce zaktywizował także Łemków, którzy również wykorzystali te zmiany do sformalizowania i rozwinięcia swojej działalności. Pierwszą powojenną organizacją łemkowską było Stowarzyszenie Łemkowskie. Jako przeciwwagę dla Związku Łemków Ukrainofile utworzyli w Gorlicach własną organizację – Związek Łemków. W nowych okolicznościach politycznych musieli odnaleźć się także aktywiści amerykańscy. Wraz z upadkiem Związku Radzieckiego legło w gruzach nie tylko zaplecze ideowe Łemkowsko-Sojuza, ale także jego zaplecze finansowe. W okresie przemian politycznych w Europie Wschodniej OOL znalazł się w znacznie lepszej sytuacji niż Łemko‑Sojuz. Antymoskiewska postawa organizacji ukrainofilskiej pozwoliła jej zachować wiarygodność i kontynuować walkę o interesy Ukrainy. Jednakże organizacje – zarówno polskie, jak i amerykańskie – w swojej wielopłaszczyznowej działalności nadal przyczyniają się do utrwalenia i zachowania tożsamości kulturowej Łemków oraz zachowania ich tradycji.","PeriodicalId":516792,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica","volume":" 94","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-01-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Następstwa przemian 1989 roku w działalności społeczno‑politycznej Łemków w Polsce i Stanach Zjednoczonych\",\"authors\":\"Arkadiusz Tyda\",\"doi\":\"10.24917/20813333.29.6\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"W okresie komunizmu społeczność łemkowska nie posiadała w Polsce odrębnej organizacji etnicznej. W USA Łemkowie mogli bez przeszkód prowadzić działalność społeczną i polityczną. Jeszcze przed II wojną światową powstały dwie ważne organizacje: rusofilska Łemko-Sojuz i Ukrainofilska Organizacja Obrony Łemkowszczyzny w Ameryce. Transformacja społeczno-polityczna zapoczątkowana wyborami z czerwca 1989 r. zmieniła sytuację mniejszości narodowych i etnicznych. Okres transformacji ustrojowej w Polsce zaktywizował także Łemków, którzy również wykorzystali te zmiany do sformalizowania i rozwinięcia swojej działalności. Pierwszą powojenną organizacją łemkowską było Stowarzyszenie Łemkowskie. Jako przeciwwagę dla Związku Łemków Ukrainofile utworzyli w Gorlicach własną organizację – Związek Łemków. W nowych okolicznościach politycznych musieli odnaleźć się także aktywiści amerykańscy. Wraz z upadkiem Związku Radzieckiego legło w gruzach nie tylko zaplecze ideowe Łemkowsko-Sojuza, ale także jego zaplecze finansowe. W okresie przemian politycznych w Europie Wschodniej OOL znalazł się w znacznie lepszej sytuacji niż Łemko‑Sojuz. Antymoskiewska postawa organizacji ukrainofilskiej pozwoliła jej zachować wiarygodność i kontynuować walkę o interesy Ukrainy. Jednakże organizacje – zarówno polskie, jak i amerykańskie – w swojej wielopłaszczyznowej działalności nadal przyczyniają się do utrwalenia i zachowania tożsamości kulturowej Łemków oraz zachowania ich tradycji.\",\"PeriodicalId\":516792,\"journal\":{\"name\":\"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica\",\"volume\":\" 94\",\"pages\":\"\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2024-01-16\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.24917/20813333.29.6\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.24917/20813333.29.6","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
共产主义时期,莱姆科社区在波兰没有单独的民族组织。在美国,莱姆科人可以毫无障碍地开展社会和政治活动。甚至在第二次世界大战之前,美国就成立了两个重要的组织:亲俄的莱姆科-索茹兹(Lemko-Sojuz)组织和亲乌克兰的保卫莱姆科夫人组织(Organisation for the Defence of Lemkivshchyna in America)。1989 年 6 月大选引发的社会政治变革改变了少数民族和少数族裔的处境。波兰的政治变革时期也激活了莱姆科人,他们也利用这些变革正式开展活动。战后第一个莱姆科人组织是莱姆科人协会。作为对莱姆科人协会的制衡,乌克兰爱好者在戈尔利采成立了自己的组织--莱姆科人协会。美国活动家也必须在新的政治环境中找到自己的方向。随着苏联的解体,不仅莱姆科-索乌兹的意识形态基础,而且其财政基础也一蹶不振。在东欧政治过渡时期,OOL 发现自己的处境比 Lemko-Soyuz 好得多。亲乌克兰组织的反莫斯科立场使其得以保持信誉,并继续为乌克兰的利益而战。然而,波兰和美国的组织在其多方面的活动中继续为巩固和保护莱姆科文化特性和维护其传统做出贡献。
Następstwa przemian 1989 roku w działalności społeczno‑politycznej Łemków w Polsce i Stanach Zjednoczonych
W okresie komunizmu społeczność łemkowska nie posiadała w Polsce odrębnej organizacji etnicznej. W USA Łemkowie mogli bez przeszkód prowadzić działalność społeczną i polityczną. Jeszcze przed II wojną światową powstały dwie ważne organizacje: rusofilska Łemko-Sojuz i Ukrainofilska Organizacja Obrony Łemkowszczyzny w Ameryce. Transformacja społeczno-polityczna zapoczątkowana wyborami z czerwca 1989 r. zmieniła sytuację mniejszości narodowych i etnicznych. Okres transformacji ustrojowej w Polsce zaktywizował także Łemków, którzy również wykorzystali te zmiany do sformalizowania i rozwinięcia swojej działalności. Pierwszą powojenną organizacją łemkowską było Stowarzyszenie Łemkowskie. Jako przeciwwagę dla Związku Łemków Ukrainofile utworzyli w Gorlicach własną organizację – Związek Łemków. W nowych okolicznościach politycznych musieli odnaleźć się także aktywiści amerykańscy. Wraz z upadkiem Związku Radzieckiego legło w gruzach nie tylko zaplecze ideowe Łemkowsko-Sojuza, ale także jego zaplecze finansowe. W okresie przemian politycznych w Europie Wschodniej OOL znalazł się w znacznie lepszej sytuacji niż Łemko‑Sojuz. Antymoskiewska postawa organizacji ukrainofilskiej pozwoliła jej zachować wiarygodność i kontynuować walkę o interesy Ukrainy. Jednakże organizacje – zarówno polskie, jak i amerykańskie – w swojej wielopłaszczyznowej działalności nadal przyczyniają się do utrwalenia i zachowania tożsamości kulturowej Łemków oraz zachowania ich tradycji.