Çokkültürlü Bilim Eğitimi: Türkiye’de Fen Bilimleri Öğretimi İçin Bir Gereklilik

Tüm eğitim sistemleri iki temel üzerinde geliştirilir. Bunlar bilgi birikimini sağlayan kültür ve bilginin yayılmasını sağlayan iletişimdir. Bilim eğitiminde de kültür ve iletişim iki önemli temeli oluşturur. Bilim kültürü bilimin doğasını, bilimsel bilgileri, yöntemleri ve teknikleri kısacası bilimsel süreci ve içeriğini oluşturur. İletişim ise üretilen bilimsel bilgilerin, geliştirilen ve ortaya çıkarılan araç gereç ve yöntemlerin nasıl öğrenilebileceği, öğretilebileceği, paylaşılabileceği ve toplumun hangi bireylerinin kullanabileceğini belirler. Bilimsel terimler, kavramlar, semboller, formüller, ifadeler hem bilim kültürünün gelişimini hem de bilimsel iletişimin gerçekleşmesini sağlar. Dolayısıyla çokkültürlü bilim eğitiminin gelişimi fen sınıflarında başarılı bir bilim kültürü ve iletişim ortamının sağlanmasıyla gerçekleşebilir. Bu yazıda çerçevesi çizilmek istenen ana fikir iki temel yaklaşım sunmaktadır. İlki çokkültürlü bilim eğitiminin, gelecekte fen bilimleri eğitiminin nasıl olması gerektiğine yönelik yaklaşımdır. Diğeri ise fen bilimleri öğretmenleri ve öğrencilerin yetiştirilme süreçlerinde çokkültürlü bilim düşüncesinin yer alması gerektiğidir. Bu açıdan mevcut çalışmanın başlıca iki yönüyle fen bilimleri öğretmenleri ve eğitim sistemimize katkı sağlaması beklenmektedir. Birincisi, bu çalışmanın amacı çokkültürlülük ve çokkültürlü bilim eğitimi kavramlarını bilimsel literatürde öne çıkan kuramlar yönünden tartışmak ve derlemektir. İkincisi, bu makale aynı zamanda eğitim sistemimiz açısından çokkültürlü bilim eğitiminin önemi ve gerekliliğine vurgu yapan odaklanmış bir görüş yazısıdır. Makalede öncelikle kültür, çokkültürlülük, toplum kavramları eğitim açısından irdelenmiştir. Daha sonra öğretim programları, öğretmenler ve öğrenciler yönüyle çokkültürlü bilim eğitimi felsefesi ve teorileri vurgulanmış; son kısımda ise sağladığı kazanımlar açısından çokkültürlü bilim eğitiminin ülkemizde bilim eğitimi için gerekli olduğu ifade edilmiştir.