Wpływ suplementacji diety selenem na przebieg autoimmunologicznego zapalenia tarczycy – przegląd badań klinicznych przeprowadzonych w populacji europejskiej

Abstrakt Wiele obserwacji wskazuje na zależność między zmniejszonymi zasobami selenowymi organizmu a różnymi schorzeniami tarczycy, w tym także autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy (AZT). W większości prac poświęconych temu zagadnieniu zmiana stężenia przeciwciał anty-TPO była główną miarą oceny skuteczności suplementacji selenem (Se) diety pacjentów z AZT. Stężenie przeciwciał anty-TPO ma wpływ na intensywność nacieków limfocytarnych w gruczole tarczowym i stopień jego uszkodzenia, dlatego zmniejszenie ich stężenia w wyniku zwiększonego spożycia Se może się przyczynić do skuteczniejszego leczenia AZT. W części prac omówionych w artykule ewaluacja immunoregulacyjnego działania Se w przebiegu AZT została rozpatrzona w odniesieniu do szerszego zakresu parametrów biochemicznych i immunologicznych (głównie dotyczy to zmian w wytwarzaniu cytokin i chemokin). Wielu autorów potwierdziło wpływ Se na zmniejszanie stężenia przeciwciał anty-TPO, jednak wyniki wszystkich prac nie są jednoznaczne. Przyczyną rozbieżności może być odmienny stopień wysycenia tarczycy Se i jodem w różnych grupach pacjentów, różny stopień zaawansowania choroby, różne dawki Se podawanego pacjentom, stosowanie lub niestosowanie jednoczesnej terapii L-tyroksyną oraz polimorfizmy pojedynczych nukleotydów (SNP) występujące w genach kodujących poszczególne selenobiałka. Na podstawie dostępnej literatury można wnioskować, iż zagadnienie dotyczące roli Se w AZT jest nadal słabo poznane. Istnieje potrzeba kontynuowania badań oceniających wpływ suplementacji diety Se na przebieg tej choroby, które powinny obejmować poza anty-TPO inne parametry kliniczne. Dopiero wyniki tak szeroko ujętych badań mogą być pomocne w formułowaniu nowych wytycznych dotyczących wspomagania leczenia przez odpowiednią modyfikację diety z uwzględnieniem suplementacji Se.