Öğretmen ve Öğrenci Anıları Işığında Köy Enstitülerinin Kuruluşu ve Faaliyetleri

Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ve İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç döneminde, TBMM’de 17 Nisan 1940’ta Köy Enstitüleri Kanunu kabul edilmiştir. 1937-38’de açılan dört Köy öğretmen okulu bu kanunla Köy enstitülerine dönüştürülmüştür. 1948 yılında Köy enstitülerinin sayısının 21’e ulaştığı görülmektedir. İkinci Dünya Harbi’nin devam ettiği yıllara rastlayan dönemde açılan köy enstitülerine devlet çok kısıtlı mali destek sağlayabilmiştir. Bu nedenle, öğretim ve eğitimde köy enstitüsü öğrenci ve öğretmenleri sağlanan yetersiz imkanlardan oldukça etkilenmiştir. Araştırmada, Köy enstitüleri uygulamalarının öğretmen ve öğrencilerin hayatlarını mevcut koşullar çerçevesinde nasıl şekillendirdiği makalenin amacını oluştururken; yapılan analiz ve değerlendirmeler bahse konu kesimin bizzat aktarılan anılarıyla ortaya konmuştur. Geride kalan 14 yıllık sürece bakıldığında, Türk milli eğitiminde önemli bir yer tutan ve bir o kadar da tartışmalı olan, büyük umut ve hedeflerin amaçlandığı bu alanda hedef kitlenin tartışmasız öğrenciler olduğu görülmüştür. Onların sınıf, atölye, saha ve hafta sonu faaliyetlerinde geçirdikleri zamanlarda günlük yaşam tarzlarını anlayabilmenin en iyi yolu ise; kendilerinden hikâyelerini öğrenmektir.