Status gazety „Politika” w Jugosławii Karađorđeviciów (1918–1941)

Status of the newspaper “Politika” in Karađorđevics’ Yugoslavia (1918-1941) The newspaper Politika was founded on 25 January 1904 by Vladislav F. Ribnikar. Since that time the Serbian Press market has begun to develop, and the Politika permanently has taken the important role up to this day. The newspaper witnessed important events in the Balkans in the twentieth century and the early twenty-first century but at the same time it was also under strong influence of Serbian centers of political authority. One example of such an influence was the status of the Politika in the period during the reign of Karađorđevic dynasty in Yugoslavia, in 1918-1941. The newspaper then served a propaganda function for the royal court, particularly in 1929-1934. Then king Aleksander ruled in an authoritarian way and Politika played an important part in the country. The mechanism of functioning of the newspaper in the period of the royal authoritarianism, as well as in the remaining years of the interwar Yugoslavia was thus discussed in the article to help clarify the status of Politika under the rule of Karađorđevics. Status gazety „Politika” w Jugoslawii Karađorđeviciow (1918–1941) Gazeta pod nazwą „Politika” zostala zalozona 25 stycznia 1904 roku przez Vladislava F. Ribnikara. Od tego czasu zacząl ksztaltowac sie serbski rynek prasowy, w ktorym „Politika” trwale zajmuje istotne miejsce do dzisiejszego dnia. Gazeta byla świadkiem waznych i donioslych wydarzen na Balkanach w XX wieku i na początku XXI wieku, ale zarazem znajdowala sie rowniez w strefie ścislych wplywow politycznych serbskich ośrodkow wladzy. Jednym z przykladow takiego wplywu byl status „Politiki” w okresie panowania dynastii Karađorđeviciow w Jugoslawii w latach 1918–1941. Gazeta pelnila wtedy funkcje propagandową dworu krolewskiego, co dalo sie szczegolnie zauwazyc w latach 1929–1934. Wtedy bowiem krol Aleksander I sprawowal autorytarne rządy w panstwie, ktorych wazną cześcią stala sie „Politika”. Mechanizm funkcjonowania gazety zarowno w okresie autorytaryzmu krolewskiego, jak i w pozostalych latach miedzywojennej Jugoslawii zostal wiec poddany omowieniu, ktore umozliwilo wyjaśnienie statusu „Politiki” pod panowaniem Karađorđeviciow.