Geçmiş Olsun Dileklerini İleten Mensur ve Manzum Metinler: Iyâdetnâme ve Sıhhatnâmeler

Bugune kadar yapilan calismalarda hamiler ve yakin dostlarin hastalanma- lari ya da iyilesmeleri uzerine yazilan metinlerden sihhatnâmelere yogunlasilmis, iyâdetnâmelerden bahsedilmemistir. Oysa Osmanli devri sanatcilari ozellikle bir has- taliga yakalanmis veya sonrasinda iyilesmis devlet gorevlilerine ulasmak ve onlara gecmis olsun dileklerini iletmek icin yalnizca sihhatnâme turunde manzumeler ka- leme almamis, iyâdetnâme adi verilen mektuplar da yazmislardir. Bu makale benzer gayelerle uretilmis bu manzum ve mensur metinlerin butun yonleriyle kavranabil- mesi icin birlikte ele alinmalari gerektigini savunmaktadir. Bu nedenle sihhatnâme ve iyâdetnâme ornekleri icerik, yapi ve anlatim ozellikleri acisindan karsilastirmali olarak incelenmistir. Bunlarin benzer motivasyonlarla olusturulan duânâmeler ve Osmanli resmi belgelerinden telhislerle iliskileri de uzerinde durulan konulardandir. Sonuc ola- rak ayni gelenek icinde olusan bu metinlerin istisnalar ya da bazi farkliliklar olmakla beraber benzer bir kurgu etrafinda sekillendikleri, baska bir deyisle ortak bir soylemi paylastiklari anlasilmaktadir