OBESİTY AND POVERTY: EVİDENCE FROM TURKEY

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde obezite yıkıcı etkiye sahip bir sağlık problemidir. Sosyoekonomik statü ile obezite arasında ilişki net bir sonuca varılamamıştır. Türkiye’de yoksulluk oranındaki artışa bağlı olarak gelir eşitsizliği artış göstermektedir. Türkiye’de artan obezite ve gelir eşitsizliği sorununu anlayabilmek için gelir eşitsizliğinin obezite yaygınlığı üzerindeki rolünü araştırmak gerekir. Bu çalışmanın amacı yoksulluk durumu ile obezite/aşırı kilolu arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada iki farklı yöntem kullanılmıştır. İlkinde obezite ile yoksulluk arasındaki ilişkide yoksulluğun içselliğini göz ardı edilerek oluşturulan probit model ele alınmıştır. İkincisinde ise obezite ile yoksulluk arasında eş zamanlı ilişkisini ve yoksulluğun içselliği göz önünde bulunduran yinelenen iki değişkenli probit model tercih edilmiştir. Analizde Türkiye İstatistik Kurumu tarafından oluşturulan 2019 yılına ait Türkiye Sağlık Araştırması veri setinden yararlanılmıştır. Her iki model için yoksulluk ile obez/aşırı kilolu arasında negatif ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. İki değişken arasında içsellik sorunu olduğunu ve yoksulluğun obezite/aşırı kilo olma olasılığını %21.6 azalttığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca, yaş, cinsiyet, eğitim, medeni durum, çalışma durumu, sigara ve alkol kullanım gibi önemli faktörler obez/aşırı kilo ve yoksulluk üzerinde istatistiksel olarak anlamlıdır. Önemli bulgulardan biriside eğitim düzeyindeki artış yoksulluk ve obez/aşırı kilolu olma olasılığını azaltıcı etkisi bulunmuştur.