Nazwy terenowe a specyfika regionu (na przykładzie mikrotoponimów gminy Wręczyca Wielka w powiecie kłobuckim)

Geographical names and specificity of a region (on the example of microtoponyms of the Wręczyca Wielka community in the Kłobuck poviat) The main purpose of this article is to present how geographical names reflect the specificity of the region. The onimic inquiring sight contains over 1000 microtoponyms that were collected during the geographical exploration from 2011 to 2017 in the Wręczyca Wielka community near Kłobuck, in the north of the Silesian Province. During the analysis of the above-mentioned toponomastic inquiry sight, the author used all information which were received from respondents (mainly from representatives of the oldest and middle generation) during informal conversations with the focus method. The first part of the text is devoted to the presentation of the basic methodological solutions and previous research. In the second part of this article, on the basis of detailed analysis of the geographical names of the Wręczyca Wielka community, the elements of environment and cultural factors captured in the geographical names, are presented. The microtoponyms reflect the specificity of the Wręczyca Wielka community because they archive data related to the natural and anthropogenic characteristics of the region. These record information, i.a. about: poorly diverse topography, underdeveloped hydrographic network, high degree of afforestation, iron mining, as well as old national relations. Zarys treści: Głównym celem niniejszego artykułu jest ukazanie tego, w jaki sposób nazwy terenowe odzwierciedlają specyfikę danego regionu. Materiał onimiczny stanowi ponad 1000 mikrotoponimów, które zgromadzono w trakcie eksploracji terenowej prowadzonej w latach 2011–2017 w gminie Wręczyca Wielka na północy województwa śląskiego w powiecie kłobuckim. W trakcie analizy wspomnianego materiału toponomastycznego wykorzystano również różnorodne informacje, które uzyskano od mieszkańców gminy (głównie przedstawicieli najstarszego i średniego pokolenia) podczas prowadzenia nieoficjalnych rozmów z zastosowaniem metody fokusowej. W pierwszej części tekstu omówiono podstawowe rozwiązania metodologiczne oraz zreferowano stan badań. W drugiej części artykułu, na podstawie szczegółowej analizy nazw terenowych gminy Wręczyca Wielka, przybliżono elementy środowiska naturalnego oraz czynniki kulturowe utrwalone w nazwach terenowych. Mikrotoponimy odzwierciedlają specyfikę gminy Wręczyca Wielka, archiwizują one bowiem dane na temat naturalnych i antropogenicznych wyróżników regionu. Rejestrują informacje m.in. o: nieurozmaiconej rzeźbie terenu, słabo rozwiniętej sieci hydrograficznej, dużym stopniu zalesienia, kopalnictwie rud żelaza, a także – dawnych stosunkach narodowościowych.