{"title":"Հայկական հետքը Իտալիայում. Սբ Նիկողայոս Տոլենտացու Հայ կաթողիկե եկեղեցին և Հայ Լևոնյան վարժարանը Հռոմում XVI-XXI դդ.","authors":"Լյուսին Մամյան","doi":"10.54503/2579-2830-2022.1(7)-231","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Հոդվածը քննության է առնում XIX դարում հայ-իտալական պատմամշակութային սերտ կապերը՝ քողազերծելով այդ փոխառնչությունների մշակութային խորքային արմատները, նաև բացահայտում պատմական կարևոր նշանակության նյութական մշակույթի հուշարձանները, որոնք հիմնադրել կամ որոշակի պատմական շրջափուլում օգտագործել են հայերը Հռոմում՝ իրենց բազմադարյա ներկայության ու գործունեության շնորհիվ։ Առանցքային են Հռոմում հայկական ներկայության նյութական մշակույթի երկու հուշարձանների՝ Սբ Նիկողայոս Տոլենտացու եկեղեցու և հայկական քահանայապետական Լևոնյան վարժարանի ժամանակագրական և ճարտարապետական վերլուծությունը, ինչպես նաև մշակութային և հոգևոր միջավայրի ձևավորման ու գոյության պատմական ժամանակահատվածը ներկայացնելը։ Նշյալ կառույցները վերլուծվել են փաստագրորեն՝ պատմական զարգացման համատեքստում, դիտարկվել են գործունեության ընթացքում ծագած դրանց բովանդակային փոփոխությունները, ճարտարապետական լուծումներն ու հորինվածքային առանձնահատկությունները։ Ավելի քան կես դար ուսումնասիրության չարժանացած այս երկու հուշարձանի պատմական վերլուծության մեջ ներառված են սկզբնաղբյուրային նյութեր, այդ թվում՝ հստակորեն փաստագրող այն կարևորագույն պատմական իրադարձությունները, որոնք խթան են հանդիսացել հայ-իտալական հոգևոր ու մշակութային կապերի հետագա զարգացման համար։","PeriodicalId":40461,"journal":{"name":"AM Journal of Art and Media Studies","volume":"57 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.1000,"publicationDate":"2022-09-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"AM Journal of Art and Media Studies","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.54503/2579-2830-2022.1(7)-231","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"0","JCRName":"ART","Score":null,"Total":0}
Հայկական հետքը Իտալիայում. Սբ Նիկողայոս Տոլենտացու Հայ կաթողիկե եկեղեցին և Հայ Լևոնյան վարժարանը Հռոմում XVI-XXI դդ.
Հոդվածը քննության է առնում XIX դարում հայ-իտալական պատմամշակութային սերտ կապերը՝ քողազերծելով այդ փոխառնչությունների մշակութային խորքային արմատները, նաև բացահայտում պատմական կարևոր նշանակության նյութական մշակույթի հուշարձանները, որոնք հիմնադրել կամ որոշակի պատմական շրջափուլում օգտագործել են հայերը Հռոմում՝ իրենց բազմադարյա ներկայության ու գործունեության շնորհիվ։ Առանցքային են Հռոմում հայկական ներկայության նյութական մշակույթի երկու հուշարձանների՝ Սբ Նիկողայոս Տոլենտացու եկեղեցու և հայկական քահանայապետական Լևոնյան վարժարանի ժամանակագրական և ճարտարապետական վերլուծությունը, ինչպես նաև մշակութային և հոգևոր միջավայրի ձևավորման ու գոյության պատմական ժամանակահատվածը ներկայացնելը։ Նշյալ կառույցները վերլուծվել են փաստագրորեն՝ պատմական զարգացման համատեքստում, դիտարկվել են գործունեության ընթացքում ծագած դրանց բովանդակային փոփոխությունները, ճարտարապետական լուծումներն ու հորինվածքային առանձնահատկությունները։ Ավելի քան կես դար ուսումնասիրության չարժանացած այս երկու հուշարձանի պատմական վերլուծության մեջ ներառված են սկզբնաղբյուրային նյութեր, այդ թվում՝ հստակորեն փաստագրող այն կարևորագույն պատմական իրադարձությունները, որոնք խթան են հանդիսացել հայ-իտալական հոգևոր ու մշակութային կապերի հետագա զարգացման համար։