Piękno, muzyka i praca w pedagogii ks. Luigiego Giussaniego

Abstract

Włoski ksiądz Luigi Giussani wypracował charakterystyczny styl pedagogii, który jest kontynuowany w założonym przez niego ruchu Komunia i Wyzwolenie. W celach pedagogicznych pogłębiał znaczenie potocznie używanych pojęć, takich jak piękno, muzyka, praca, tworząc „pojęcia użytkowe” na potrzeby swojej pedagogii, bez tworzenia systemu filozoficznego czy nawet teologicznego. Piękno klasycznie wiązał z prawdą, ale także z subiektywnymi pojęciami gustu czy estetki. Muzykę, zwłaszcza klasyczną, wykorzystywał do ukazania najgłębszych pragnień ludzkich, na które odpowiedzią jest Chrystus. W swej pracy pedagogicznej zinterpretował kilkadziesiąt utworów muzycznych, ukazujących głębię i naturę człowieka. Pracę interpretował jako z jednej strony przemoc władzy, a z drugiej – gdy jest poddana osądowi serca – jako najgłębszy wyraz tożsamości człowieka. Cała pedagogia Giussaniego była narzędziem, środkiem, sposobem prowadzenia jego uczniów do komunii z Chrystusem, stąd też istotne kategorie filozoficzno-kulturowe, którymi się posługiwał, można nazwać „pojęciami użytkowymi”, gdyż nie odznaczają się systematyczną spójnością charakterystyczną dla definicji filozoficznych czy teologicznych. Jednak pod względem pedagogii jego oddziaływanie było i jest wyjątkowe i wciąż żywe.