Opowieść z Wielkiego Placu jako niematerialne dziedzictwo Marrakeszu

Abstract

Istnieje w Marrakeszu powiedzenie, że gdy umiera stary gawędziarz, płonie cała biblioteka. Nie ma w owej sentencji przesady, gdyż tradycja ustnej opowieści sięga w Maroku ponad tysiąc lat wstecz. Marrakeszańskie opowieści (hikayat, storytelling) są dziś objęte pieczą UNESCO jako niematerialne dziedzictwo kultury ludzkości. Chodzi zatem nie tylko o niepowtarzalny zgiełk Placu Dżamma el-Fina, który wypełniony jest dźwiękiem tradycyjnej muzyki wygrywanej przez lokalnych artystów, ale o owych storytellers – gawędziarzy. Zasiadają oni zazwyczaj w centralnym punkcie gromadzącym wokół siebie tłum ludzi i snują opowieści dotyczące przeszłości, historii, rzeczy ważnych oraz anegdot. Ów tradycyjny proceder zdawał się przez lata zanikać wraz z odejściem najstarszego pokolenia narratywistów. Jednak w myśl zasady pracy dziedzictwa, uzyskał on aprobatę młodego pokolenia, które dzisiaj próbuje swoich sił w kawiarenkach. Młodzi ludzie pod okiem mistrzów ćwiczą sztukę opowieści w tradycyjnym języku Darija. Opowieść jest więc tym samym niematerialnym zabytkiem, dziedzictwem kultury, ciągle żywym pomostem między przeszłością i przyszłością. Jest zatem nowym księgozbiorem w owej starej bibliotece.