REPRESENTATION OF WOMAN AND GENDERED VIOLENCE: SLEEPING WITH THE ENEMY, NATURAL BORN KILLERS AND FORREST GUMP

Abstract

1 Bu çalışma, İzmir Ekonomi Üniversitesi tarafından (4-6 Nisan 2012) düzenlenen “3rd Biennial Gender/ Violence International Conference, Body, Space, Politics” başlıklı kongrede İngilizce sunulmuş ve CD formatında yayınlanmış, daha sonra Ege Üniversitesi EKAM tarafından (15-16 Kasım 2012) düzenlenen “Kültür ve Edebiyatta Cinsiyet, Cinsellik ve Şiddet” başlıklı Sempozyumda kapsamı genişletilmiş ve Türkçe sunulmuştur. Özet: Birey kimliğinin biçimlendirilmesi açısından medya ve toplumsal cinsiyet kavramları arasında önemli bir bağlantı bulunmaktadır. Bu konu ile ilgili olarak kuramcıların bir bölümü medyanın toplum üzerinde olumsuz etkileri olduğunu vurgularken diğer bir bölümü ise bu olgunun tam tersini savunmaktadır. Zıt görüşlere rağmen, temelde vurgulanan nokta ise, tarih boyunca şiddetin, edebiyat ve sanatın en önemli temalarından biri olması; şiddetin yansıtılma biçimlerinin sadece psikologların değil sosyologlar ve eğitimcilerin de en çok ilgilendiği çalışma alanlarından birini oluşturmasıdır. Medya toplumlarda şiddet ve saldırganlık duygularını tetikleyen bir iletişim aracı olarak tarif edilmektedir. Bu noktada, şiddet eğilimi ve arzusu insan hayatında o kadar sıradan bir durum olarak görülmektedir ki şiddetin temsili de aynı ölçüde kanıksanmış ve normalleştirilmiştir. İngiliz feminist film kuramcılarından Laura Mulvey’in “Görsel Haz ve Anlatı Sineması” başlıklı makalesine göre, sinema pek çok hazlar sunmaktadır, bu hazlardan biri gözetlemecilik/skopofili (scopophilia) diğeri ise dikizcilik/voyoristik (voyeurism) kavramları ile ifade edilmektedir. Mulvey’in üzerinde önemle durduğu konu ise, filmlerde hikayelerin erkek kahraman üzerinden anlatılması; kadının ise sadece pasif ve erotik bir nesne olarak temsil edilmesidir. Bu görüşler çerçevesinde, bu çalışmanın amacı, cinsiyete dayalı şiddeti farklı boyut ve şekillerde çarpıcı bir biçimde gözler önüne seren Yatağımdaki Düşman (1991), Doğuştan Katiller (1994) ve Forrest Gump (1994) filmlerini incelemektir.