Pieczęć sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku sandomierskim.

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym Pub Date : 2021-06-23 DOI:10.12775/klio.2021.036

Jan Wroniszewski

{"title":"Pieczęć sądu wyższego prawa niemieckiego na zamku sandomierskim.","authors":"Jan Wroniszewski","doi":"10.12775/klio.2021.036","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"W 1336 r. został założony przez króla Kazimierza Wielkiego sąd wyższy prawa niemieckiego na zamku w Sandomierzu. W 1475 r. król Kazimierz Jagiellończyk wystawił dokument ustanowienia pieczęci dla tego sądu. Dokument ten prowokuje do refleksji nad wieloma zagadnieniami. Po pierwsze, jest jedynym polskim źródłem pisanym z czasów średniowiecza wyjaśniającym powód wprowadzenia i określenie zakresu kompetencji pieczęci rangi sigillum authenticum. Wyjątkowa jest również treść obrazowa pieczęci zawierającej (obok postaci Chrystusa) herb ziemi sandomierskiej, co stanowi ewenement, jeżeli idzie o używanie tego rodzaju herbów na pieczęciach urzędowych. Opis pieczęci, inaczej niż zaobserwowano w ówczesnej praktyce kancelaryjnej, zawiera deskrypcję herbu ziemskiego, włącznie z podaniem barw heraldycznych. Jest to jednocześnie jedyne świadectwo nieznanego dotąd wariantu herbu ziemi sandomierskiej. Stylistyka blazonowania stanowi przesłankę pozwalającą dopatrywać się udziału Jana Długosza, wybitnego polskiego historiografa, w redakcji dokumentu z 1475 r. Wspierają to również fakty z życia Długosza, zwłaszcza relacje z kolegium mansjonarzy sandomierskich oraz ślad jego udziału w redakcji dokumentu królewskiego z 1476 r. powiązanego z majątkowymi sprawami tego kolegium.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2021-06-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.12775/klio.2021.036","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

W 1336 r. został założony przez króla Kazimierza Wielkiego sąd wyższy prawa niemieckiego na zamku w Sandomierzu. W 1475 r. król Kazimierz Jagiellończyk wystawił dokument ustanowienia pieczęci dla tego sądu. Dokument ten prowokuje do refleksji nad wieloma zagadnieniami. Po pierwsze, jest jedynym polskim źródłem pisanym z czasów średniowiecza wyjaśniającym powód wprowadzenia i określenie zakresu kompetencji pieczęci rangi sigillum authenticum. Wyjątkowa jest również treść obrazowa pieczęci zawierającej (obok postaci Chrystusa) herb ziemi sandomierskiej, co stanowi ewenement, jeżeli idzie o używanie tego rodzaju herbów na pieczęciach urzędowych. Opis pieczęci, inaczej niż zaobserwowano w ówczesnej praktyce kancelaryjnej, zawiera deskrypcję herbu ziemskiego, włącznie z podaniem barw heraldycznych. Jest to jednocześnie jedyne świadectwo nieznanego dotąd wariantu herbu ziemi sandomierskiej. Stylistyka blazonowania stanowi przesłankę pozwalającą dopatrywać się udziału Jana Długosza, wybitnego polskiego historiografa, w redakcji dokumentu z 1475 r. Wspierają to również fakty z życia Długosza, zwłaszcza relacje z kolegium mansjonarzy sandomierskich oraz ślad jego udziału w redakcji dokumentu królewskiego z 1476 r. powiązanego z majątkowymi sprawami tego kolegium.

查看原文