O. Esimova, K. Musabekov, B. Kydyrsikhova, G.O. Rvaydarova, G. Isenova, A. Madin
{"title":"INFLUENCE OF POLYMER BASE COMPLEXES ON GROWTH AND DAMAGE TO VEGETABLE CROPS","authors":"O. Esimova, K. Musabekov, B. Kydyrsikhova, G.O. Rvaydarova, G. Isenova, A. Madin","doi":"10.52081/bkaku.2021.v57.i2.035","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":": Қазіргі кезде ауыл шаруашылығы мен көкөніс дақылдарының қарқындылығын арттыру ғылымның басты мәселелеріне айналды. Осы мәселені шешуде БАЗ-полимер ассоциаттарына негізделген композициялық беттік-активті заттардың қолдануы маңызды орын алады. Еліміздегі кейбір маңызды климаттық жағдайларды ескере отырып, бактерицидтік, фунгицидтік қасиеттері бар жаңа беттік-активті заттарды өндіру практикалық маңызды. Беттікактивті заттармен полимерлердің композицияларында синтетикалық полиэлектролиттермен мицелла түзгіш БАЗ-дар арасында гидрофобтылық әрекеттесулер тұрақтандырылған электростатикалық байланыстар арқылы комплекстер түзетіні көрсетілген. БАЗ-дың полимерлермен, әсіресе, полиэлектролиттермен түзген комплекстері мен ассоциаттары аса тиімді беттік-активті заттардың жаңа тобын құрайды. Мұндай кезде түзілген поликомплекстер жеке компоненттерге қарағанда ерекше қасиеттер көрсетеді, сол себепті оларды жаңа жоғарғы молекулалы БАЗ реттінде қарастыруға болады. Сонымен қатар, жаңа бактерицидтік қасиеттері бар БАЗ-дармен көкөніс дақылдарының өнімділігі мен құнарлығын арттырудың практикалық маңызы зор. Көкөніс дақылдарының өнгіштігі мен залалдануына полигексаметиленгуанидин гидрохлориді (ПГМГ) полиэтиленгликоль (ПЭГ) және ПГМГ/ПЭГ, кешендерінің әсері зерттелді. Ең тиімді жоғары өнімділік пен залалдану көрсеткішін полимер БАЗ қоспасы берді. ПГМГ-ПЭГ (1:2) комплексінде өнімділік 95%-ды, ал залалдану саны 2% -ды құрады, ал нашар көрсеткішті полиэтилeнгликоль (ПЭГ)-нің 0,1%-дық ерітiндісі 75%-ды көрсетті. ПГМГ-ПЭГ (1:1) комплексі төмен өнімділік бергенімен жақсы залалдану қасиетін көрсетті. Ең тиімді өнімділік пен залалдану көрсеткішін ПГМГ(0,01%) –ПЭГ (0,001%) комплексі берді. Алынған поликомплeкстeрдің ayыл шaрyышылық дaқылдaрының зaлaлдaнyынa тиімді әсeр eтіп олaрдың ауруына жaқсы әсeр көрсeтті. Кілтті сөздер: ауыл шаруашылығы, беттік-активті заттар (БАЗ), беттік керілу, жұғу, комплекс, бактерицидтік активтілік, өнгіштік, залалдану , дақыл, сабақ ұзындығы. гидpoфильдi жәнe гидpoфoбты бeттeр, бaктeрицидтiк aктивтiлiк.","PeriodicalId":127473,"journal":{"name":"Bulletin of Korkyt Ata Kyzylorda University","volume":"41 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Bulletin of Korkyt Ata Kyzylorda University","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.52081/bkaku.2021.v57.i2.035","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
: Қазіргі кезде ауыл шаруашылығы мен көкөніс дақылдарының қарқындылығын арттыру ғылымның басты мәселелеріне айналды. Осы мәселені шешуде БАЗ-полимер ассоциаттарына негізделген композициялық беттік-активті заттардың қолдануы маңызды орын алады. Еліміздегі кейбір маңызды климаттық жағдайларды ескере отырып, бактерицидтік, фунгицидтік қасиеттері бар жаңа беттік-активті заттарды өндіру практикалық маңызды. Беттікактивті заттармен полимерлердің композицияларында синтетикалық полиэлектролиттермен мицелла түзгіш БАЗ-дар арасында гидрофобтылық әрекеттесулер тұрақтандырылған электростатикалық байланыстар арқылы комплекстер түзетіні көрсетілген. БАЗ-дың полимерлермен, әсіресе, полиэлектролиттермен түзген комплекстері мен ассоциаттары аса тиімді беттік-активті заттардың жаңа тобын құрайды. Мұндай кезде түзілген поликомплекстер жеке компоненттерге қарағанда ерекше қасиеттер көрсетеді, сол себепті оларды жаңа жоғарғы молекулалы БАЗ реттінде қарастыруға болады. Сонымен қатар, жаңа бактерицидтік қасиеттері бар БАЗ-дармен көкөніс дақылдарының өнімділігі мен құнарлығын арттырудың практикалық маңызы зор. Көкөніс дақылдарының өнгіштігі мен залалдануына полигексаметиленгуанидин гидрохлориді (ПГМГ) полиэтиленгликоль (ПЭГ) және ПГМГ/ПЭГ, кешендерінің әсері зерттелді. Ең тиімді жоғары өнімділік пен залалдану көрсеткішін полимер БАЗ қоспасы берді. ПГМГ-ПЭГ (1:2) комплексінде өнімділік 95%-ды, ал залалдану саны 2% -ды құрады, ал нашар көрсеткішті полиэтилeнгликоль (ПЭГ)-нің 0,1%-дық ерітiндісі 75%-ды көрсетті. ПГМГ-ПЭГ (1:1) комплексі төмен өнімділік бергенімен жақсы залалдану қасиетін көрсетті. Ең тиімді өнімділік пен залалдану көрсеткішін ПГМГ(0,01%) –ПЭГ (0,001%) комплексі берді. Алынған поликомплeкстeрдің ayыл шaрyышылық дaқылдaрының зaлaлдaнyынa тиімді әсeр eтіп олaрдың ауруына жaқсы әсeр көрсeтті. Кілтті сөздер: ауыл шаруашылығы, беттік-активті заттар (БАЗ), беттік керілу, жұғу, комплекс, бактерицидтік активтілік, өнгіштік, залалдану , дақыл, сабақ ұзындығы. гидpoфильдi жәнe гидpoфoбты бeттeр, бaктeрицидтiк aктивтiлiк.