Obywatelstwo Unii Europejskiej. Uwarunkowania historyczne – prawne nadużycia i przestępstwa

Abstract

Ustanowienie w Traktacie o Unii Europejskiej wspólnego obywatelstwa dla obywateli państw członkowskich tej organizacji, było kluczowym elementem przejścia do kolejnego etapu procesu integracji. Obywatelstwo UE było obywatelstwem drugim, po obywatelstwie krajowym i miało charakter „dodatkowy”. Stosowne zapisy w tej sprawie przeniesiono do Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, a następnie do obowiązującego Traktatu z Lizbony. Przedstawiona jurydyczna konstrukcja, wzmocniona uzyskaniem osobowości prawnej przez UE, nie istniała dotychczas w historii stosunków międzynarodowych. Zgodnie z traktatami nadawanie obywatelstwa w poszczególnych państwach, należy do wyłącznej kompetencji ich władz krajowych. Okazało się, że wiele z nich uruchomiło programy „złotych paszportów” i „złotych wiz”, mające na celu sprzedaż obywatelstwa własnego kraju, a co za tym idzie sprzedaż obywatelstwa UE. To przyczyniało się do wzrostu korupcji, prania brudnych pieniędzy, itp., na obszarze UE. Nagłaśniane w mediach przykłady przyczyniły się do organizacji debat w PE oraz pobudziły KE do działania. Według ustaleń KE , w procederze tym brało udział, aż 21 krajów członkowskich Unii. KE jako strażniczka traktatów, zaczęła je dyscyplinować. W oparciu o art. TL, dotyczący zasady lojalnej współpracy UE z państwami członkowskimi,  wszczęła prawne procedury, o ich naruszenie, wobec Malty i Cypru, a ostrzegając Bułgarię. Zapowiedziano też podjęcie dalszych działań.