Spor Tırmanışta Rota Zorluğunun Zihinsel Dayanıklılık ve Kaygı Düzeyi Üzerine Etkisi

Abstract

Bu çalışmada spor tırmanışta rota zorluğunun zihinsel dayanıklılık ve durumluk kaygı üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kontrol uygulaması içeren deneysel çalışma şeklinde tasarlanmıştır. Orta seviye tırmanış becerisine sahip 34 sporcu, çalışmaya dahil edilmiştir. Sporcuların beyan ettikleri tırmanış seviyeleri baz alındığında kolay ve zor olacak şekilde iki farklı rotaya tırmanmaları istenmiştir. Her bir tırmanış sonrasında sporcuların zihinsel dayanıklılık seviyesini belirlemek için Sheard, Golby ve Wersch (2009) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlaması Altıntaş (2015) tarafından yapılan sporda Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği (ZDÖ); durumluk kaygılarını belirlemek için ise Spielberger, Gorsuch ve Lushene (1968) tarafından geliştirilen ve geçerliliği Öner ve Le Compte (1985) tarafından yapılan Durumluk Kaygı Ölçeği (DKÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımlı değişkenlerde eşleştirilmiş örnek t Test, bağımsız değişkenlerin analizinde ise iki grup olanlarda Bağımsız örneklem t Test ve ikiden fazla olan gruplarda tek yönlü Anova testi kullanılmıştır. İlişkilerin incelenmesinde ise korelasyon analizi yapılmıştır. Her iki rotada tırmanış öncesi ve sonrası durumluk kaygı seviyelerinde anlamlı bir değişim tespit edilmiştir. Ayrıca, zor rota tırmanışı öncesi kaygı seviyesi ile kolay rota tırmanışı öncesi kaygı seviyesi arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Kolay ve zor rotada tırmanış sonrası zihinsel dayanıklılık puanları arasında da anlamlı fark olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, rota zorluğunun orta seviye tırmanış yeteneğine sahip sporcularda durumluk kaygı düzeyine etki ettiği söylenebilir ancak zihinsel dayanıklılık üzerinde fark yaratacak bir etken olmadığı sonucuna varılmıştır.