Obraz kozaków w "Oku Proroka" Władysława Łozińskiego i kinowych adaptacjach powieści

Abstract

Celem artykułu było dokonanie krytycznego oglądu kreacji postaci Kozaków w powieści Władysława Łozińskiego Oko Proroka oraz w jej kinowych adaptacjach autorstwa Pawła Komorowskiego. Dla realizacji tego celu posłużono się metodą analityczną i historycznoliteracką. W przywołanych tekstach kultury Kozacy determinują przebieg wątków sensacyjno-przygodowych. Nadane im przez twórców cechy – umiłowanie stron ojczystych, wolności, niezależności – pozwalają widzieć w postaciach Kozaków romantycznych herosów, a przynajmniej romantycznych indywidualistów, którzy są gotowi cierpieć dla sprawy ratowania honoru osobistego i bezpieczeństwa pobratymców. Na wpół dzicy, a na wpół rycerscy, są oni przede wszystkim tajemniczy, co wyraża się w przekonaniu o ciążącej nad nimi klątwie. Kozacy z dzieł Łozińskiego i Komorowskiego to figury stereotypowe, oddające romantyczną kwintesencję Ukrainy, której wyznacznikami są w tym przypadku: Kozak-koń-tajemnica-przygoda.