{"title":"FOREST-RECLAMATION MAPPING OF PASTURES ON THE TERRITORY OF THE HORDE (within the Bokeyordinsky district of the West Kazakhstan region)","authors":"B. Yesmagulova, B. M. Musaeva","doi":"10.52081/bkaku.2021.v57.i2.037","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Мақалада жоғары ажыратымдылықтағы ғарыштық түсірілімдерді дешифрлеу әдісімен жүргізілген Батыс Қазақстан облысы ауылшаруашылығы мақсатына арналған жерлердің ішінен, жайылым жерлер зерттеу нысаны ретінде алынған. Мақалада жайылымдардың орман мелиоративтік бағалану нәтижелері ұсынылған. Бұл ауылшаруашылығы мақсатындағы жерлерге космостық түсірістерді пайдалана отырып, дешифрлік белгілеріне қарай ажыратылуына жағдай тудырған. Зерттеу нысаны ретінде Батыс Қазақстан облысы Бөкей ордасы ауданының \"Семь сестер\" ірі құмды алқабы алынды. Жайылымдарды орман мелиорациясының объектісі ретінде жан-жақты бағалау үшін ВНИАЛМИ-де әзірленген орман мелиорациялық жіктеу қолданылды. 1:50000 масштабтағы QuickBird ғарыштық түсірілімін қолдану жайылымдардың орман мелиоративтік санаттары (ОМК) мен орман мелиоративтік түрлерінің (ОМТ) дешифрлік белгілерін анықтауға, шөпті және сүректі өсімдіктермен құмдардың өсуі бойынша сызықты карталар, сондай-ақ жер асты суларының жату тереңдігі мен минералдану карталарын жасауға мүмкіндік берді. ОМК және ОМТ әртүрлі комбинацияларындағы орман мелиоративті телімдердің (ОМТ2) контурларын бөлуге және \"Семь сестер\"негізгі учаскесінің орман мелиоративті картасын жасауға мүмкіндік берді. Зерттеу нәтижесінде аумақтың 41,10% - ы ТЗ (4-8 м) шектеулі қол жетімді және 1 г/л жоғары минералдандырылған ОМТ2 II Б (әлсіз және орташа дамыған құмды топырақтардағы жайылымдар, 18,91% - ОМТ2 II А, 18,64 % – ОМК III Г, жердің 6,02% - ы қолайсыз учаскелерді білдіреді. Қалған ОМТ2 негізгі учаскенің жалпы ауданының 1,64% - дан 3,56% - ға дейін алады. Құрастырылған орман мелиорациялық картаны табиғатты қорғау, ғылыми және өндірістік орман мелиорациялық ұйымдар құмды бекіту, тозған жайылымдарды қалпына келтіру және өнімділігі төмен жерлерді бейімделген орман-теңіз ландшафттарына ауыстыру бойынша кең ауқымды жұмыстарды орындау үшін пайдалана алады. Мақалада космостық түсірістерді пайдалана отырып ауылшаруашылық мақсатта біздің облысымыз бойынша ең улкен аумақты алып жатқан категория жайылым жерлерінің құнарлығы мен табиғи экологиялық жағдайын сақтап қалу немесе жай күйін жақсарту мақсатында жүргізіліп отырған орман мелиоративтік іс шараларды жүргізу өзекті мәселерді шешудің жолдары екендігі аталып көрсетілген. Кілт сөздер:деградация, ғарыштық түсірістер, дешифрирлеу, құмдардағы орман мелиорациясы.","PeriodicalId":127473,"journal":{"name":"Bulletin of Korkyt Ata Kyzylorda University","volume":"57 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Bulletin of Korkyt Ata Kyzylorda University","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.52081/bkaku.2021.v57.i2.037","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Мақалада жоғары ажыратымдылықтағы ғарыштық түсірілімдерді дешифрлеу әдісімен жүргізілген Батыс Қазақстан облысы ауылшаруашылығы мақсатына арналған жерлердің ішінен, жайылым жерлер зерттеу нысаны ретінде алынған. Мақалада жайылымдардың орман мелиоративтік бағалану нәтижелері ұсынылған. Бұл ауылшаруашылығы мақсатындағы жерлерге космостық түсірістерді пайдалана отырып, дешифрлік белгілеріне қарай ажыратылуына жағдай тудырған. Зерттеу нысаны ретінде Батыс Қазақстан облысы Бөкей ордасы ауданының "Семь сестер" ірі құмды алқабы алынды. Жайылымдарды орман мелиорациясының объектісі ретінде жан-жақты бағалау үшін ВНИАЛМИ-де әзірленген орман мелиорациялық жіктеу қолданылды. 1:50000 масштабтағы QuickBird ғарыштық түсірілімін қолдану жайылымдардың орман мелиоративтік санаттары (ОМК) мен орман мелиоративтік түрлерінің (ОМТ) дешифрлік белгілерін анықтауға, шөпті және сүректі өсімдіктермен құмдардың өсуі бойынша сызықты карталар, сондай-ақ жер асты суларының жату тереңдігі мен минералдану карталарын жасауға мүмкіндік берді. ОМК және ОМТ әртүрлі комбинацияларындағы орман мелиоративті телімдердің (ОМТ2) контурларын бөлуге және "Семь сестер"негізгі учаскесінің орман мелиоративті картасын жасауға мүмкіндік берді. Зерттеу нәтижесінде аумақтың 41,10% - ы ТЗ (4-8 м) шектеулі қол жетімді және 1 г/л жоғары минералдандырылған ОМТ2 II Б (әлсіз және орташа дамыған құмды топырақтардағы жайылымдар, 18,91% - ОМТ2 II А, 18,64 % – ОМК III Г, жердің 6,02% - ы қолайсыз учаскелерді білдіреді. Қалған ОМТ2 негізгі учаскенің жалпы ауданының 1,64% - дан 3,56% - ға дейін алады. Құрастырылған орман мелиорациялық картаны табиғатты қорғау, ғылыми және өндірістік орман мелиорациялық ұйымдар құмды бекіту, тозған жайылымдарды қалпына келтіру және өнімділігі төмен жерлерді бейімделген орман-теңіз ландшафттарына ауыстыру бойынша кең ауқымды жұмыстарды орындау үшін пайдалана алады. Мақалада космостық түсірістерді пайдалана отырып ауылшаруашылық мақсатта біздің облысымыз бойынша ең улкен аумақты алып жатқан категория жайылым жерлерінің құнарлығы мен табиғи экологиялық жағдайын сақтап қалу немесе жай күйін жақсарту мақсатында жүргізіліп отырған орман мелиоративтік іс шараларды жүргізу өзекті мәселерді шешудің жолдары екендігі аталып көрсетілген. Кілт сөздер:деградация, ғарыштық түсірістер, дешифрирлеу, құмдардағы орман мелиорациясы.