THE STRATEGIC CULTURE OF HUNGARY IN THE ASPECT OF SECURITY AFTER THE POLITICAL CHANGES

Abstract

Celem poniższego artykułu jest przeprowadzenie analizy na temat kultury strategicznej Węgier po zmianach ustrojowych. Poznanie węgierskiej kultury strategicznej jest niezbędne do zrozumienia decyzji strategicznych i politycznych dotyczących bezpieczeństwo dla sojuszników oraz partnerów politycznych. Węgierska strategia opiera się między innymi na położeniu geopolitycznym, doświadczeniach historycznych o sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej. Węgry są małym krajem, co uwarunkuje jego kulturę strategiczną. Kraj podobnie jak inne państwa w regionie po upadku Układu Warszawskiego jednoznacznie określił cel strategiczny - dołączenie się do struktury euroatlantyckiej. Najważniejszymi momentami okresu badanego jest zaproszenie do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w 1999 roku oraz dołączenie do Unii Europejskiej w 2004 roku. W badanym okresie 1990-2020 zostało wydanych 5 strategii bezpieczeństwa narodowego. Dokumenty te są podstawą do analizy kierunku rozwoju, jak i współpracy w aspekcie bezpieczeństwa kraju. Węgry od zmian ustrojowych prowadzili pokojową politykę w regionie. Mimo zgrzytów historycznych ciągnących się od dwóch wojen światowych, traktaty pokojowe nie zostały głównym elementem kultury nienawiści i wrogości. Najnowsza strategia z 2020 roku wydana na początku pandemii Sars-CoV-2 jest jedną z najbardziej rozbudowaną od 1990 roku. Mimo 30 lat od zmianach ustrojowych nie można mówić o własnej kulturze strategicznej Węgier. Kraj o małej potencjale społeczno-gospodarczym w dobie globalizacji nie ma możliwości tworzenia własnej kultury strategicznej bez uwzględnienia otoczenia a także sojuszników i organizacji międzynarodowych działających w regionie. Wynika to między innymi z charakteru uchwalenia i pracy nad strategią. Analiza opiera się na analizach dokumentów strategicznych w okresie 1990-2020, a także literatury węgierskiej. Ze względu na analizy dokumentów i literatury można wywnioskować charakterystyczne cechy kultury strategicznej regionu Środkowej Europy, a także doświadczenia historyczne z czasów zimnej wojny i strefy wschodniej do której Węgry należą.