Ludzie starzy na wsi podlaskiej w dobie reform agrarnych w Rosji w XIX wieku

Abstract

Artykuł ma na celu przeanalizowanie roli i miejsca ludzi starych w rodzinie chłopskiej na Podlasiu, włączonym w końcu XVIII w. do Rosji, w czasie reform agrarnych dokonujących się w tym państwie w XIX w. Jego podstawę źródłową stanowią spisy mieszkańców parafii Trzcianne z 1843 i 1882 r. W efekcie dla badanego okresu określono nie tylko dominującą formę rodzinną ogółu chłopskich gospodarstw domowych, lecz także strukturę gospodarstw kierowanych przez seniorów (60 lat i więcej). Ponadto ustalono moment rezygnacji jednostki z pozycji głowy gospodarstwa, który wyznaczał początek starości i zmianę dotychczasowego statusu społecznego w obrębie wspólnoty rodzinnej i całej wsi oraz stopień izolacji rodzinnej i społecznej seniorów z uwzględnieniem ich płci. Temu służyło dokładniejsze poznanie powiązań osobowych wynikających z charakteru współmieszkania, z uwzględnieniem, obok pozycji zajmowanej w gospodar