Realizacja koncepcji sprawiedliwości dystrybutywnej na przykładzie ulgi dla młodych w podatku PIT w latach 2019-2022

Abstract

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie badawcze: Czy i jak ulga dla młodych funkcjonująca na gruncie podatku PIT wprowadzona w sierpniu 2019 roku i modyfikowana w kolejnych latach realizuje koncepcję sprawiedliwości dystrybutywnej? oraz pytania pomocnicze: Jaki jest cel ulgi dla młodych i jakie korzyści generuje dla uprzywilejowanego młodego podatnika na przykładzie umowy o pracę? Czy cel ulgi w badanym okresie 2019-2022 został zrealizowany? Przeprowadzona analiza ulgi dla młodych potwierdziła, iż jej konstrukcja realizuje koncepcję sprawiedliwości dystrybutywnej. Ulga ma określone cele społeczno-gospodarcze, tj. zmniejszenie bezrobocia wśród ludzi młodych, szybsze wejście na rynek pracy oraz promowanie określonych form zatrudnienia. Cele te nie zostały w badanym okresie zrealizowane z powodu m.in. trwającej w tym czasie pandemii COVID-19, podczas której młodzi ludzie w pierwszej kolejności tracili pracę. Analiza korzyści podatkowych wykazuje, iż jej wartość spada, a zdecydowanie zmniejszyła się po wejściu w życie reformy podatkowej Polski Ład. Postuluje się objęcie ulgą wszystkich osób młodych do 26. roku życia, nawet kosztem obniżenia limitu ulgi. Pozwoli to w razie pogarszającej się sytuacji polskiej gospodarki stworzyć jednakowe warunki konkurencji na rynku pracy dla osób młodych rozpoczynających swoją aktywność zawodową.