BİR FIKIH KİTABININ KUR’ÂN İLİMLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ (Cezîrî’nin el-Fıkh ala’l-mezâhibi’l-erba‘a kitabı örneği)

Abstract

Tüm İslami ilimlerin kaynağı olan Kur’ân içerdiği ahkam ayetleri sebebiyle fıkıh kitaplarının da ilk başvuru kaynağıdır. Ahkam ayetleri denildiğinde ilk olarak akla ahkam tefsirleri gelse de fıkıh kitaplarında da sık sık ayetlere yer verilmektedir. Tefsir usulü ve fıkıh usulü konularının ortak paydaları bulunmaktadır. Ahkam tefsirlerini Kur’ân ilimleri açısından inceleyen çok sayıda araştırma olmasına rağmen fıkıh kitaplarını bu açıdan inceleyen çalışmalar az sayıdadır. Bu sebeple biz bu çalışmamızda bir fıkıh kitabını Kur’ân ilimleri yönüyle inceledik. Kitap olarak da Abdurrahmân el-Cezîrî’nin el-Fıkh ale’l-Mezâhibi’l-Erba‘a adlı kitabını tercih ettik. Bu kitapta ayetlerden hüküm çıkarılırken Kur’ân ilimlerinden sadece bazılarına değinildiğini ve onlara da yeterince yer verilmediğini, bazı ayetlerin bağlamından koparılmak suretiyle bir hükme delil olarak sunulduğunu tespit ettik.