The Aim of the Zoning Fee – from Financing Local Plans to Claims for Damages

Abstract

Instytucja opłaty planistycznej jest przedmiotem krytyki w literaturze. Postuluje się nawet jej likwidację. Przedstawione w pracy dane statyczne wskazują jednak, że opłata planistyczna ma duży potencjał fiskalny, dlatego przed jej zlikwidowaniem uzasadnione jest podjęcie próby jej reformy. Celem pracy jest wskazanie pożądanych obszarów polityki przestrzennej, które powinna ona finansować. Autor przedstawia trzy koncepcje tego finansowania. Utrwalonym w literaturze poglądem jest, że opłata powinna służyć finansowaniu przygotowania i przyjęcia planów miejscowych. Zgodnie z drugim poglądem opłata ma charakter dopłaty i jej istotą jest współfinansowanie budowy infrastruktury dla nieruchomości objętych planem miejscowym. Trzecia koncepcja wskazuje, że celem opłaty jest finansowanie roszczeń odszkodowawczych powstałych w związku ze zmniejszeniem wartości nieruchomości w wyniku zmiany planu miejscowego. Za tą koncepcją przemawia to, że opłata planistyczna i roszczenia odszkodowawcze są uregulowane w tym samym artykule ustawy. Ponadto w najbliższych latach w celu likwidacji skutków rozproszonej zabudowy konieczne będzie poniesienie olbrzymich odszkodowań w związku z ponownym przekształceniem nieruchomości w działki rolne i leśne. Takie odszkodowania mogą być finansowane z opłaty planistycznej. Ponieważ przedstawiona koncepcja znajduje oparcie w wykładni systemowej i funkcjonalnej, należy uznać ją za właściwą. Praca jest oparta na analizie tekstów prawnych, literatury prawniczej i urbanistycznej. Ponadto dokonano analizy danych statycznych dotyczących opłaty planistycznej.