Siedem sztuk wyzwolonych w "Etymologiach" Izydora z Sewilli

Abstract

Kanon siedmiu nauk wyzwolonych należy do szczytowych osiągnięć antycznej kultury. Starożytni myśliciele postrzegali je jako nauki godne człowieka wolnego, uprawiane w wolnym czasie, bez zaangażowania wysiłku fizycznego oraz nie w celu otrzymania korzyści materialnej. Dla autorów chrześcijańskich to nauki prowadzące do poznania prawdy, która wyzwala; Kasjodor podkreśla, że są one przekazywane w książkach oraz stwierdza, że mają fundamentalne znaczenie dla rozwoju człowieka. Izydor z Sewilli również wprowadza swego czytelnika w świat wiedzy o Stwórcy i stworzeniu przez bramy siedmiu nauk wyzwolonych, którym poświęca pierwsze trzy księgi Etymologii. Centralne miejsce w jego wykładzie zajmuje gramatyka (ks. 1); studium nauk literackich (ks. 1-2) jest bardziej szczegółowe niż prezentacja dyscyplin matematycznych (ks. 3). Wykład materiału, zaczerpniętego z pism poprzedników, jest przemyślany, usystematyzowany, poniekąd oryginalny (ks. 1); choć w niektórych partiach (zwłaszcza tych poświęconych gramatyce) niekiedy chaotyczny i niespójny. Podsumowanie roli poszczególnych nauk wyzwolonych dokonane zostaje w końcowym rozdziale ks. 4, traktującej o medycynie.