»Zvijer iz zemlje« (Otk 13,11–18)

Abstract

Nakon predstavljanja Zmaja, njegova sukoba sa Ženom i poraza u boju s arkanđelom Mihaelom (usp. Otk 12) te nastupa Zvijeri koja izlazi iz mora (usp. Otk 13,1-10) autor Knjige Otkrivenja predstavlja i drugu Zvijer koja uzlazi iz zemlje (usp. Otk 13,11-18). Njezin identitet autor »skriva« pod brojem jednog čovjeka, a taj je broj 666, te poziva crkvenu zajednicu da taj broj izračuna i otkrije toga čovjeka. Autor za identifikaciju Zvijeri koja uzlazi iz zemlje nudi kratak opis njezine vanjštine (»dva roga poput jaganjca, a govori kao Zmaj«) te detaljno opisuje njezinu aktivnost, pozivajući svoje čitatelje primijeniti mudrost i um u identificiranju Zvijeri ponajprije na temelju njezina sadašnjeg djelovanja u povijesti. U članku se u prvom redu egzegetskom analizom glagola ποιέω (činiti) i πλανάω (zavesti) opisuje konkretno djelovanje druge Zvijeri, koja »vrši« vlast prve Zvijeri, »prisiljava« joj se pokloniti, »čini« znamenja velika, »spuštajući« oganj s neba na zemlje, »postižući« da se svima udari žig na desnicu ili na čelo te »zavodi« pozemljare znamenjima tako da oni sami »čine« kip Zvijeri koji i govori i »ubija« sve koji mu se ne klanjaju. Djelovanje druge Zvijeri uvelike je obilježeno religijskim motivima i propagandom kojima se ona koristi u cilju ostvarivanja svoje političke i financijske moći. Konkretna identifikacija same Zvijeri, koja je ne samo moguća nego i neophodna, mora biti ipak prepuštena crkvenoj zajednici koja samo u kontekstu liturgijskog čina, očišćena od grijeha, ima pravo i može nazvati ime »neprijatelja duša naših«.