The role of Pharmacist in optimizing antibiotic therapy. Impact of pharmaceutical consultations on antibiotic and antimicrobial drugs consumption

Abstract

Wstęp Według danych Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków około 50% zleceń antybiotyków jest niewłaściwa, a co dziesiąty hospitalizowany pacjent otrzymuje antybiotyki z nieuzasadnionych powodów. Nadużywanie leków doprowadziło do pojawienia się oporności, która w opinii Europejskiego Centrum Profilaktyki i Kontroli Chorób (ang. European Centre for Disease Prevention and Control, ECDC) stanowi obecnie w Polsce istotny problem kliniczny. Wydłużenie czasu hospitalizacji z powodu infekcji oraz koszty związane z antybiotykoterapią stanowią coraz większy problem finansowy. Raport Najwyższej Izby Kontroli (NIK) oszacował je w 2019 roku na 800 milionów złotych w ciągu roku. Cel pracy Celem pracy była ocena wpływu wprowadzonych konsultacji farmaceutycznych oraz innych elementów racjonalnej polityki antybiotykowej na zużycie leków przeciwdrobnoustrojowych w Szpitalu Specjalistycznym im. Ludwika Rydygiera w Krakowie. Metodologia Ordynowane leki II i III rzutu były weryfikowane przez farmaceutę z Zespołu ds. Antybiotykoterapii podczas wydawania tych leków z Apteki Szpitalnej. Po weryfikacji zasadności antybiotykoterapii zatwierdzał wydanie leku lub dokonywał konsultacji. Wyniki Efektem działań prowadzonych przez zespół ds. antybiotykoterapii jest zmniejszenie ilości wydawanych leków przeciwdrobnoustrojowych II i III rzutu o 35% w ciągu 2 lat. Zmniejszenie zużycia karbapenemów w tym okresie wyniosło 51%, a zużycie dożylnych postaci fluorochinolonów obniżono o 79%. Wnioski Wprowadzenie prospektywnej kontroli farmaceuty nad stosowaną w Szpitalu im. Ludwika Rydygiera w Krakowie antybiotykoterapią związane było ze zmianami w strukturze i ilości wydawanych leków przeciwdrobnoustrojowych. Nie jest jasne, jaki rodzaj aktywności farmaceuty (konsultacje w zakresie antybiotykoterapii empirycznej, kontrola deeskalacji, konsultacje z zakresu terapii monitorowanej stężeniem leku) w największym stopniu przyczynił się do ograniczenia ilości wydawanych leków. Zagadnienie to wymaga dalszych badań i jest szczególnie istotne w związku z wprowadzaniem w Polsce usług farmacji klinicznej, ich oceną i standaryzacją.