İbn Cüzey ve Takrîbü'l-vüsûl ilâ ʿilmi'l-usûl Adlı Eserinde Usûl-i Fıkha Dair Görüşleri

Abstract

Endülüs, diğer mezhep mensuplarına nazaran Mâlikî âlimlerin daha fazla tanındığı ve toplumda karşılık bulduğu bir coğrafyadır. Bu topraklar, İslam düşüncesi ve ilimleri açısından önemli isimlerin yetişmesinde rol oynamış merkezlerden birisidir. İbn Cüzey (ö. 741/1340) de kısa sayılabilecek ömrüne dini ilimlerin gerek akli gerek nakli dallarıyla ilgilenen eserler sığdırmış Gırnatalı bir simadır. Daha ziyade et-Teshîl li-ʿulûmi’t-tenzîl adlı tefsiri ile tanınan müellif; kelam, fıkıh, tasavvuf, kıraat, Arap dili gibi pek çok ilimde kıymetli eserler kaleme almıştır. Günümüzde yapılan çalışmaların İbn Cüzey’in tefsirci ve dilci yönüne ağırlık verdiği bir alanyazında onun ihmal edilen usulcü yönünü ortaya koymayı amaçlayan araştırma, bu açıdan diğerlerinden ayrışmaktadır. Bu sebeple çalışma, İbn Cüzey’in usul-i fıkıh alanında kaleme aldığı Takrîbü’l-vüsûl ilâ ʿilmi’l-usûl başlıklı muhtasar eserini kendisine inceleme alanı olarak kabul etmektedir.