Antiviral drugs and vaccines currently used for COVID-19

Abstract

Początek XXI wieku zaznaczył się pojawieniem się wirusa SARS-CoV-2, będącego przyczyną choroby COVID-19, manifestującej się zróżnicowanym przebiegiem i objawami wywodzącymi się przede wszystkim ze strony górnych i dolnych dróg oddechowych. W krótkim czasie infekcja SARS-CoV-2 przyjęła formę ogólnoświatowej pandemii i spowodowała globalne skutki zdrowotne, społeczne i ekonomiczne. Wobec początkowego braku możliwości leczenia przyczynowego infekcji oraz profilaktyki pierwotnej oraz w obliczu pojawiania się kolejnych wariantów genetycznych SARS-CoV-2 podjęto szerokie i kompleksowe prace mające na celu wprowadzenie leków o aktywności przeciw koronawirusowej oraz szczepionek umożliwiających czynną immunizację przeciw COVID-19. Prace te zaowocowały relatywnie szybkim wprowadzeniem pierwszych szczepionek opartych na mRNA oraz szczepionek wektorowych, jak i schematów objawowego leczenia infekcji. Wzrastająca wiedza dotycząca patofizjologii infekcji SARS-CoV-2 pozwoliła także na wskazanie nowych, potencjalnych, punktów uchwytu działania nowych związków przydatnych w leczeniu COVID-19, w tym wykazujących działanie immunomodulujące (zmniejszające ryzyko „burzy cytokinowej” w przebiegu infekcji) oraz hamujących dokomórkowe wnikanie SARS-CoV-2 (związki skierowane przeciwko powierzchownemu białku kolca) lub hamujących wewnątrzkomórkową replikację (analogi nukleozydowe, inhibitory proteaz). Celem pracy było syntetyczne zebranie aktualnego stanu wiedzy dotyczącej aktualnie stosowanych szczepionek i specyficznego, przeciwwirusowego leczenia COVID-19. Praca ma charakter narracyjnego artykułu przeglądowego opisującego patofizjologię infekcji SARS-CoV-2 i symptomatologię COVID-19 oraz krótko charakteryzującego aktualnie zarejestrowane przez Europejską Agencję Leków lub/i amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków szczepionki skierowane przeciwko SARS-CoV-2 (produkty firm: BioNTech and Pfizer, Moderna Biotech Spain S.L., Janssen-Cilag International NV, Novavax CZ, a.s., AstraZeneca AB, Sanofi Pasteur, Valneva Austria GmbH oraz HIPRA Human Health S.L.U.) oraz leki wykazujące aktywność przeciwko SARS-CoV-2 (Tiksagewimab / Cilgawimab, Anakinra, Nirmatrelwir / Rytonawir, Regdanwimab, Kasiriwimab / Imdewimab, Remdesiwir, Sotrowimab, Tocilizumab, Baricytynib, Molnupirawir, Wilobelimab).